ساعت شما چقدر ضد آب است؟

«ساعت من چقدر ضد آب است؟» سوال خیلی رایجی است که ازمون پرسیده میشه. و جواب کوتاهش اینه که… ضد آب نیست. هیچ ساعتی روی زمین وجود نداره که بتونه در برابر فشار مطلق مادر طبیعت مقاومت کنه. نه، ساعت ها، صرف نظر از بازاریابی، در بهترین حالت مقاوم در برابر آب هستند. در واقع، هیچ برندی ادعا نمی کنه که ساعت کاملاً ضد آب میسازه، چون همچین چیزی تقریباً غیرممکنه (و ادعای اون غیرقانونی هم هست، اجازه بدین اضافه کنم).

نکته مهم اینه که درجه مقاومت در برابر آب که به متر یا فوت روی صفحه یا پشت ساعت چاپ یا حکاکی شده، تحت الفظی نیست — اشتباهی که خیلی از تازه واردها به سرگرمی ما مرتکب میشن. با این حال، اونها نشانه ای از یک چیز هستند و یکی از مهمترین جنبه های یک ساعت باقی می مونن. این موضوع به خصوص اخیراً برای بحث مناسبه چون بعضی برندها، از جمله پاتک فیلیپ و ریچارد میل، اخیراً درجه مقاومت در برابر آب ذکر شده در بعضی از ساعت هاشون رو به شدت کاهش دادن، که باعث شده بعضی مصرف کنندگان سرشون رو بخارونن.

پس با این وجود، فکر کردیم این راهنمای ساده رو که تقسیم بندی رایج ترین درجات مقاومت در برابر آب موجود در ساعت ها رو شرح میده، با شما به اشتراک بذاریم تا اطمینان حاصل کنیم که ساعت شما تبدیل به ظرفی برای ذخیره H2O نمیشه…

درجه مقاومت در برابر آب ساعت واقعاً به چه معناست؟

اول از همه، ممکنه بپرسید: چرا ساعت ها میگن تا اعماق خاصی ضد آب هستن در حالی که نیستن؟ همه اینها به روش تست مقاومت در برابر آب توسط سازندگان ساعت برمیگرده. به زبان ساده، شرایط در آزمایشگاه هرگز مثل دنیای واقعی نخواهد بود و دلایلی برای این موضوع وجود داره. 

بیشتر تست های مقاومت در برابر آب که توسط سازندگان ساعت انجام میشه، تست های خشک یا «ایستا» هستن که اصلاً از آب استفاده نمی کنن. معمولاً یک ساعت در یک محفظه پرفشار قرار میگیره و فشار هوا افزایش پیدا می کنه، سپس ساعت از نظر نشتی یا تغییر شکل اندازه گیری میشه. بعد گفته میشه که ساعت ها ضد آب هستن، حتی اگر آب به ساعت نخورده باشه. حتی تست هایی که واقعاً از آب استفاده می کنن معمولاً ساعت رو به آرامی و تحت شرایط بسیار کنترل شده در آب فرو می برن.

اما وقتی شما ساعت به دست دارید، ثابت نمی مونید یا آروم حرکت نمی کنید. مثلاً وقتی با ساعت شنا می کنید، مرتباً ساعت رو زیر آب می برید و بیرون میارید و اون رو در معرض انواع فشارهای خارجی قرار میدید. تغییر سریع فشار (و همچنین عوامل دیگه مثل تغییر دما، حرکت آب و نیروی گرانش) میتونه روی مقاومت ساعت در برابر آب تأثیر بذاره.

پس اگه این درجه بندی ها شرایط دنیای واقعی رو منعکس نمی کنن، فایده اونها چیه؟ خب، اونها هنوز به مصرف کنندگان کمک می کنن تا یه برآورد کلی از میزان مقاومت یک ساعت در برابر آب داشته باشن. خیلی از برندها هم مقاومت ساعت هاشون در برابر آب رو کمتر از حد واقعی ذکر می کنن (مثلاً پاتک فیلیپ، که قبلاً در موردش بحث کردیم) — هرچند موقع خرید ساعت معمولی نمیشه روی این موضوع حساب کرد. اینجا معنی واقعی این درجه بندی های رایج رو میگیم.

30 متر (3 اتمسفر / 3 بار)

یه درجه بندی خیلی رایج بین ساعت های رسمی اینه که اگه ساعت شما 30 متر یا 3 اتمسفر / بار (منظور از اتمسفر و بار یه چیزه) روش نوشته، به این معنی نیست که تا 30 متر زیر سطح دریا ضد آب است. در واقع، به این معنیه که ساعت شما در برابر پاشیدن جزئی آب موقع شستن دست ها یا گیر کردن زیر بارون مقاومه… و تقریباً همین.

همچنین خیلی مهمه که یه ساعت با این میزان کم مقاومت در برابر آب رو با خودتون زیر دوش نبرید، چون بخار عادت بدجنسی داره که به جاهایی نفوذ کنه که هرگز فکرش رو هم نمی کردید. یه نکته مهم دیگه هم اینه که: اگه ساعت شما بند چرمی داره، کلاً از شنا کردن باهاش خودداری کنید. بندهای چرمی میتونن خیلی سریع توی آب خراب بشن، به خصوص آب شور.

خلاصه: از آب دور نگه دارید

50 متر (5 اتمسفر / 5 بار)

ساعت های مقاوم در برابر آب تا 50 متر تقریباً مثل 30 متری ها هستن، یعنی در برابر آب خیلی مقاوم نیستن. همون قوانین 30 متر اینجا هم صدق میکنه: پاشیدن آب اشکالی نداره، ولی شنا نه. بسته به اینکه از کی بپرسید، بعضی ها میگن با ساعت 50 متری میشه رفت زیر دوش، ولی باز هم من ریسکش رو نمی کنم.

به طور کلی، بردن هر نوع ساعتی که مقاومتش در برابر آب کمتر از 200 متره زیر دوش ایده افتضاحیه، چون گرما هم میتونه روی واشرهای ساعت تأثیر بذاره و راستش رو بخواین، پوشیدن ساعت موقع دوش گرفتن به نظر یه ایده احمقانه میاد.

خلاصه: فقط شستن دست ها یا پیاده روی زیر بارون

100 متر (10 اتمسفر / 10 بار)

حالا داره جدی میشه. اگه یه ساعت تا 100 متر یا 10 اتمسفر ضد آبه، یعنی میشه با خیال راحت باهاش شنا یا حتی غواصی سطحی کرد. اکثر قریب به اتفاق ساعت های ورزشی امروزی حداقل تا 100 متر مقاوم هستن. معمولاً ساعت های 100 متری تاج پیچی و/یا قاب پشت پیچی دارن که باعث میشه سطح بالاتری از مقاومت در برابر آب نسبت به ساعت های بدون این ویژگی ها داشته باشن.

اما 100 متر به این معنی نیست که میشه با ساعت تا 100 متر زیر سطح دریا غواصی کرد (که احتمالاً اگه غواص حرفه ای نباشید، به هر حال تا اون عمق نمیرید). همچنین، یه نکته جالب: اگه تا حالا به این فکر کردید که “پنجاه فاتوم” چند متر یا اتمسفر میشه، در واقع معادل 91 متره — اما بلانپن فیفتی فاتومز مدرن تا 300 متر مقاومه.

خلاصه: با خیال راحت میشه باهاش شنا کرد

200 متر (20 اتمسفر / 20 بار)

وقتی مقاومت یه ساعت به 200 متر میرسه، معمولاً یه ساعت غواصی مناسب کاره. یعنی فعالیت هایی مثل شنا، موج سواری، غواصی سطحی یا حتی غواصی عمیق کاملاً بی خطر هستن. ساعت هایی با این سطح مقاومت جایی هستن که اختصارات ISO (سازمان بین المللی استانداردسازی) رو میبینیم. مثلاً ISO 6425 گواهینامه ای است که به ساعت های غواصی داده میشه که میتونن کارهایی مثل تحمل غوطه وری ثابت در 125 درصد درجه مقاومت خودشون در برابر آب رو انجام بدن. 

برای اینکه یه ساعت گواهی ISO بگیره، هر قطعه باید به طور مستقل تست بشه که برای سازندگان ساعت هزینه بر هست، پس خیلی رایج نیست. اما اگه ساعت شما گواهی 6425 داشته باشه، در اکثر محیط های زیر آب عملکرد خوبی خواهد داشت. با این حال، یه ساعت 200 متری برای غواصی اشباع مناسب نیست. برای اون، باید بریم ببخشید بازی با کلمه کردم، عمیق تر.

خلاصه: برای موج سواری و غواصی تفریحی مناسبه

300 متر (30 اتمسفر / 30 بار)

به لیگ بزرگ ساعت های غواصی خوش اومدید: رده 300 متر و بالاتر. دیدن ساعت هایی که تا 300 متر یا بیشتر ضد آب هستن و شامل یک شیر تخلیه هلیوم هستن، اصلاً غیرمعمول نیست. این شیر یک طرفه که توسط داکسا و رولکس در دهه 60 توسعه داده شد، تضمین می کنه وقتی غواص های اشباع یا گاز مخلوط از یک غواص عمیق به سطح میان، هلیومی که در قاب ساعت گیر کرده میتونه حین تراکم زدایی فرار کنه.

اگه هلیوم داخل قاب گیر بیفته و نتونه راه خروجی پیدا کنه، فشار داخل قاب خیلی زیاد میشه و میتونه به ساعت شما آسیب جدی بزنه، مثلاً کریستال از جاش در بیاد. خلاصه اینکه، اگه ساعت شما تا 300 متر یا بیشتر ضد آبه، احتمالاً در تقریباً هر شرایط زیر آب کاملاً بی مشکل خواهد بود. 

خلاصه: در برابر اکثر شرایط غواصی مقاومه

فراتر از 300 متر

بالای 300 متر، درجه بندی های مقاومت در برابر آب برای مصرف کننده معمولی یه کم بی ربط میشه. دیدن ساعت هایی که این روزها تا 1000 متر و حتی بالاتر ضد آب هستن رایجه، اما اینها ساعت هایی هستن که فقط غواص های حرفه ای میتونن به طور کامل ازشون استفاده کنن. هیچ کاری نیست که خریدار ساعت معمولی بتونه با این ساعت انجام بده که احتمال داشته باشه درجه مقاومت اون در برابر آب رو به خطر بندازه، مگر اینکه با تاج باز شنا کنه.

خلاصه: این نوع ساعت ها جز ابزارهای حرفه ای غواصی هستند

مقاومت ساعت در برابر آب با گذشت زمان کم میشه

نکته دیگه ای که باید در نظر گرفت اینه که ساعت ها با گذشت زمان، به خصوص اگه به طور منظم سرویس نشن، مقاومتشون در برابر آب کمتر میشه. واشرهای لاستیکی سخت میشن و یکپارچگی شون رو از دست میدن؛ کریستال ها شروع میکنن شل تر نشستن و موتورها با گذشت زمان شکننده تر میشن. بنابراین ساعتی که موقع عرضه شدن تا 100 متر ضد آب بوده، ممکنه یک یا دو دهه بعد مقاومت خیلی کمتری در برابر آب داشته باشه. به طور کلی، فرض کنید که هرگز نباید یک ساعت قدیمی رو در معرض آب قرار بدید، حتی ساعت های ورزشی قدیمی که ممکنه در ابتدا ضد آب بوده باشن.