هر آنچه که باید درباره‌ی ساعت مچی بدانید

ساعت‌های مچی… نوعی سرمایه‌گذاری؛ تعیین‌کننده‌ی شکل و شمایل ظاهری؛ نمایشی ظریف از سلیقه و کلاس هر فرد هستند. اما مهم‌تر از همه‌ این‌ها، وسیله‌ایست که هر فرد باید آن را داشته باشد.

اما مشکل اصلی اینجاست:

خرید یک ساعت مچی شاید کمی گیج‌کننده باشد:

1. دنیای ساعت‌ها همواره با اصطلاحات تخصصی صنعت ساعت‌سازی (مانند موتور اتوماتیک در مقایسه با موتور کوارتز، تاج یا دسته کوک، قاب، 5 ATM و…) احاطه است.
2. شما در خرید ساعت‌مچی، گزینه‌های متعددی پیش روی خود دارید (از جمله انتخاب نوع ساعت، جنس بند آن، خرید از تولیدکنندگان ساعت خاص و…).
3. آنها از نظر قیمت بسیار متفاوت هستند (برای مثال، با توجه به بودجه و نیازهایتان، می‌توانید یک ساعت 11 دلاری کاسیو، یک ساعت 150 دلاری Citizen یا یک ساعت 18.350 دلاری اودمار پیگه (Audemars Piguet) تهیه نمایید.

گرچه خرید ساعت و درک و در نظر گرفتن همه‌ی این موارد فرآیندی به‌ظاهر پیچیده به‌نظر می‌رسد و ممکن است دلهره‌آور باشد، اما اگر به‌صورت تک‌تک به هر یک از این موارد نگاه می‌کنیم، می‌بینیم که هر کدام از آن‌ها‌ در واقع فرآیندهای نسبتا ساده‌ای هستند.

در این مطلب، ما نکات و اصطلاحات مرتبط با دنیای پیچیده و گیج‌کننده ساعت‌ها را به زبان ساده بیان کرده‌ایم تا راهنمایی جامع و در عین حال قابل درک درباره‌ی ساعت‌های مچی را در اختیارتان قرار داشته باشید.

راهنمای جامع ساعت‌ها

این راهنما هر آنچه را که باید در مورد ساعت‌ها بدانید به شما آموزش می‌دهد، اما اگر به چیز خاصی علاقه‌مند بودید، می‌توانید با استفاده از عناوین مطالب زیر به بخش دلخواهتان برسید.

تکامل ساعت‌های مچی

سیر تکاملی ساعت‌های مچی مشابه روند تکامل دیگر دستگاه‌های زمان‌سنجی است:

دستگاه‌های زمان‌سنجی اولیه

 بشر از دیر باز درگیر زمان و به دنبال روش‌هایی برای سنجش آن بوده است.

3500 سال قبل از میلاد؛ ساعت آفتابی	یک صفحه خورشیدی ساده و ابتدایی و اولین دستگاه ثبت و سنجش زمان در تاریخ.
1500 سال قبل از میلاد؛ ساعت آبی	اولین دستگاه زمان‌سنجی که برای محاسبه‌ی زمان، به اجرام آسمانی همانند خورشید، دیگر نیازی نداشت
سال 1200 میلادی؛ ساعت مکانیکی	اولین دستگاه زمان‌سنجی بدون نیاز به استفاده از خورشید یا آب.
سال 1430 میلادی؛ ساعت فنری	پیشگام برای به‌وجود‌آمدن ساعت‌های قابل‌حمل.
سال 1500 میلادی؛ ساعت قابل‌حمل	پیشگام برای ساخت ساعت‌های جیبی.

اختراع ساعت‌های قابل حمل در سال 1500 میلادی، راه را برای معرفی دو تا از دستگاه‌های زمان‌سنجی که امروز می‌شناسیم، هموار کرد:

ساعت‌های جیبی

ساعت‌های جیبی در قرن شانزدهم میلادی رایج شدند و تا جنگ جهانی اول، در صدر فهرست محبوب‌ترین و رایج‌ترین ساعت‌های مورد استفاده توسط بشر باقی ماندند.

ساعت‌های جیبی در قرن شانزدهم میلادی رایج شدند و تا جنگ جهانی اول، در صدر فهرست محبوب‌ترین و رایج‌ترین ساعت‌های مورد استفاده توسط بشر باقی ماندند.

همان‌طور که از نام این ساعت‌ها پیداست، آنها کوچک و مسطح هستند و طوری طراحی شده‌اند که در جیب فرد جا بگیرند. اکثر ساعت‌های جیبی یک زنجیر پیوسته داشتند که آنها را به یک جلیقه، حلقه کمربند یا یقه لباس متصل می‌کرد.

بخش اعظمی از این ساعت‌ها مجهز به موتورهای مکانیکی دستی بودند (که در ادامه به آن‌ها خواهیم پرداخت).

ساعت‌های مچی

طبق کتاب رکوردهای جهانی گینس، اولین ساعت مچی در سال 1868 توسط Patek Philippe، ساعت‌ساز سوئیسی، ساخته شد.

همان‌طور که بالاتر به آن اشاره شد، ساعت‌های مچی تا پیش از جنگ جهانی اول، بین مردم رایج نشده بودند.

در طول جنگ جهانی، از ساعت‌های مچی به عنوان یکی از لوازم ‌جانبی پر کاربرد در میدان جنگ استفاده می‌شد. ساعت‌سازان حتی با شعارهایی مانند جمله‌ی زیر، از ترس مردم برای فروش ساعت‌هایشان استفاده می‌کردند:

«با ارزش‌ترین دارایی یک سرباز ساعت مچی اوست؛ سربازان با اعتماد به ساعت‌های دقیق خود، از پشت رگبار توپخانه پیشروی می‌کنند. ساعت‌های مچی کمک می‌کنند تا آن‌ها از قبل از حاشیه امنیت خود آگاه باشند.»

پس از بازگشت سربازان از جنگ جهانی اول، ساعت‌مچی به یک وسیله مردانه تبدیل شده بود؛ ابزاری که به مردان در جنگ کمک می‌کرد.

این وسیله دیگر در رده لوازم جانبی زنانه قرار نمی‌گرفت. تا به امروز نیز ساعت مچی یکی از معدود زیورآلاتی به شمار می‌رود که بیشتر مردانه است تا زنانه.

نکته: از اینجا به بعد، وقتی از عبارت «ساعت» استفاده می‌شود، مقصودمان به‌طور خاص «ساعت مچی» مدنظرمان است.

اجزای اصلی ساعت

۱) تاج یا دسته کوک – تاج، دستگیره‌ای است که برای تنظیم و پیچیدن ساعت از آن استفاده می‌شود. این بخش در ساعت‌های معمولی کنار نمایانگر ساعت ۳ قرار دارد، اما در برخی ساعت‌ها کنار نمایانگر ساعت 12 قرار گرفته است؛ چراکه آن‌ها از موتورهای ساعت جیبی بهره می‌برند.

2) پایه قاب – پایه قاب می‌تواند اشکال و اندازه‌های متفاوتی داشته باشد، اما ماهیت آن همواره ثابت است و در واقع همان چیزی است که بند روی قاب به آن وصل می‌شود.

3) قاب – قاب ساعت، دربردارنده‌ی مکانیزم و ساز و کار اصلی آن است و تقریباً در اکثر موارد، از جنس فلز ساخته شده است. در قاب برخی ساعت ها از فلز ساخته شده با پرینترهای سه بعدی استفاده می‌شود.

4) صفحه ساعت – صفحه‌ی ساعت در واقع قطعه‌ی فیزیکی است که از جلوی ساعت می بینیم و در نگاه اول چشممان به آن می‌افتد. این صفحه معمولا دارای اعداد یا نشانگرهایی است که عقربه‌ها به آن اشاره می‌کنند و به آن اندکس نیز می گویند.

۵) شیشه (کریستال) – شیشه‌ای است که در جلو یا پشت ساعت قرار دارد و به ما این امکان را می‌دهد تا داخل قاب را ببینیم. برخی از ساعت‌ها دارای شیشه‌های گوریلا گلس (Gorilla Glass) هستند، اما اکثر شیشه‌ها از شیشه معدنی یا یاقوت کبود همچنین لازم به ذکر است در این بخش گاهی از مواد پلاستیکی نیز استفاده می شود ساخته شده‌اند.

۶) عقربه‌ها – عقربه‌های ساعت به اعداد روی صفحه اشاره می‌کنند. آن‌ها بسته به نوع ساعت، در شکل‌ها و اندازه‌های مختلف موجود هستند.

۷) صفحه ثانیه شمار فرعی – بسیاری از ساعت‌های مکانیکی دارای یک صفحه کوچک‌تر فرعی (داخل صفحه خود ساعت) برای عقربه‌ی دوم هستند. بسیاری از آن به عنوان صفحه ساعت Sub-Seconds یا Small seconds (به‌معنای لغوی زیر ثانیه) یاد می‌کنند. این صفحات فرعی را می‌توان در هر نقطه‌ای از صفحه اصلی ساعت قرار داد، اما صفحات فرعی بسیاری از برندها تقریباً در تمام موارد در کنار نمایشگر ساعت 6 قرار گرفته‌اند.

۸) بند – نواری که قاب ساعت را روی مچ شما نگه می‌دارد.

۹) موتور – موتور، مکانیزمی است که به ساعت شما نیرو می‌بخشد و زمان را برایتان تنظیم می‌کند.

انواع موتور ساعت مچی

اگرچه موتورهای مختلف، منبع انرژی متفاوتی دارند اما ماهیت همه‌ی آن‌ها یکسان است؛ مکانیزمی که عقربه‌های ساعت شما را حرکت می‌دهد، تاریخ را محاسبه کرده و نمایش می‌دهد و نیز موجبات لازم برای اجرای هر یک از دیگر عملکردهای ساعت را فراهم می‌کند.

به‌طور کلی، دو نوع موتور متفاوت وجود دارد:

• موتور نوع اول: مکانیکی
• موتور نوع دوم: کوارتز

موتور مکانیکی دستی و اتوماتیک

چنین موتورهایی از یک فنر مارپیچ به ‌نام شاه فنر (فنر اصلی ساعت) استفاده می کنند که به‌آرامی و با سرعت بسیار پایینی باز شده و انرژی خود را آزاد می‌کند.

موتور مکانیکی مکانیزمی بود که به اولین ساعت‌های قابل‌حمل تاریخ نیرو می‌بخشید.

این انرژی آزاد‌شده از طریق چرخ‌دنده‌ها و فنرها برای تامین انرژی بسیاری از عملکردهای ساعت مانند چرخاندن عقربه‌ها یا نمایش تاریخ استفاده می‌شود.

اساساً یک موتور مکانیکی چنین ساز و کاری دارد اما لازم است ذکر شود دو نوع موتور مکانیکی منحصر به فرد و متفاوت از هم داریم:

موتور مکانیکی دستی

موتورهای دستی قدیمی‌ترین نوع موتور استفاده‌شده در ساعت‌های مچی هستند. اولین بار در ساعت‌های قابل‌حمل از چنین موتوری استفاده شد.

در این ساعت‌ها، همان‌طور که از نامشان پیداست، صاحب ساعت باید به‌صورت دستی با چرخاندن فنر اصلی تاج، ساعت را تنظیم کند.

موتور مکانیکی اتوماتیک

در سال 1920، جان هاروود (John Harwood) با اضافه‌کردن یک روتور به موتورهای مکانیکی، اولین موتور مکانیکی اتوماتیک را ابداع کرد. همان‌طور که از نام این موتور پیداست، فنر اصلی ساعت در آن‌ها به‌طور خودکار می‌پیچد.

چنین موتورهایی بدین‌شکل کار می‌کنند:

هنگامی که فرد، مچ دست خود را حرکت می‌دهد، روتور نیز به‌صورت همزمان می‌چرخد. این چرخش باعث ایجاد انرژی جنبشی می‌شود که صرف تنظیم شاه فنر می‌گردد.

در نتیجه، زمانی که شاه فنر مدام در حال آزاد شدن است (برای روشن‌کردن ساعت)، دائماً در حال سفت‌شدن نیز هست (تا زمانی که مچ دست فرد در حال حرکت باشد).

گرچه ساعت‌هایی که از موتور اتوماتیک استفاده می‌کردند، پس از همه‌گیر شدن ساعت‌های کوارتز از لحاظ فنی منسوخ شدند، اما امروزه هم‌چنان در ساعت‌های لوکس برندهای رولکس (Rolex)، اودمار پیگه (Audemars Piguet) و کارتیر (Cartier) یافت می‌شوند که اتفاقاْ از جمله ی بهترین و لوکس ترین تکنولوژی ها به حساب می آید و ارزش بسیار بالایی دارد.

موتور کوارتز

موتور کوارتز اولین بار در سال 1969 توسط برند سیکو (Seiko) مورد استفاده قرار گرفت.

این موتور الکترونیکی انقلابی در صنعت‌ ساعت‌سازی ایجاد کرد و متصدی پیشین خود، یعنی موتور مکانیکی را از نظر فنی تقریباً در همه‌ی زمینه‌ها از رده خارج کرد. اما مزیت آن درچه بود:

• هزینه مقرون به صرفه‌تر
• دقت بالا
• عدم نیاز به نگهداری و تعمیر مداوم

در اینجا نحوه‌ی کار این ساعت‌ها آمده است:

در ساعت‌های موتور کوارتز، شاه فنر (فنر اصلی ساعت) با یک عدد باتری جایگزین می‌شود.

این باتری جریان الکتریکی را از طریق کریستال کوارتز منتقل می‌کند و باعث ارتعاش آن (تا بیش از ۳۰٫۰۰۰ بار در ثانیه) می‌شود.

این ارتعاشات، به موتور ساعت قدرت می‌بخشند و باعث می‌شود تا عقربه‌های آن به حرکت در بیایند.

ساعت‌های هوشمند

اگر بخواهیم از نظر فنی به این موضوع بپردازیم، ساعت‌های هوشمند در رده‌ی موتورهای استفاده‌شده در ساعت‌ها قرار نمی‌گیرند، اما خوب است اشاره‌ی کوتاهی هم به آن‌ها داشته باشیم:

اولین ساعت هوشمند یعنی IBM WatchPad در سال 2001 معرفی شد.

همان‌طور که از نام آن پیداست، یک ساعت هوشمند، مانند گوشی هوشمند شما، می‌تواند کارهای مختلفی را انجام دهد؛ از بررسی آب و هوا گرفته تا برقراری تماس.

اما نکته اینجاست: اپل واچ، یک ساعت نیست.

به تازگی مقاله‌ای را در سایت Atlantic مطالعه کردم که در آن، ساعت‌های شرکت اپل را به‌طور جامعی در یک جمله خلاصه می‌کرد: «اگر بخواهیم روی اپل واچ‌ها نام ساعت بگذاریم، پس یک مایکروویو یا پخش‌کننده‌ی DVD هم می‌توانند ساعت باشند» (یکی از قابلیت‌های هر سه مورد این است که می‌توانند زمان را نشان دهند، اما کاربرد اصلی‌شان کاملاQ متفاوت است).

«اپل واچ در نهایت دستگاهی است که به شما در تصمیم گرفتن درباره این‌که آیا به تلفن خود نگاه کنید یا خیر، کمک می‌کند.»

حال، به یاد داشته باشید: وقتی ساعت می‌پوشید، در واقع دارید پیامی را به مخاطب روبه‌رویتان منتقل می‌کند. این‌که دوست دارید چه چیزی به مخاطب‌تان مخابره شود (ظاهری کلاسیک یا استایل امروزی) به سلیقه خودتان برمی‌گردد.

قابلیت‌های خاص

به هر چیزی که در ساعت‌های مختلف، عملکردی بالاتر و فراتر از حفظ زمان را انجام دهد، یک قابلیت خاص می‌گویند. پایین‌تر، تصاویر و توضیحاتی در مورد شایع‌ترین قابلیت‌هایی که امروزه در ساعت‌های مچی استفاده می‌شود، آمده است.

دی/دیت – قابلیت Day/Date (به‌معنای لغوی «روز/تاریخ») در واقع همان قابلیت نمایش تاریخ و روزهای هفته روی صفحه ساعت است. مکانیزم‌های ساده‌ی دی/دیت به‌صورت 31 روزه تنظیم شده‌اند و در ابتدای هر ماه، باید بازنشانی شوند.

مکانیزم‌های پیشرفته‌تر (مشهور به ساعت‌های تقویم سالانه یا Annual Calendar)، مدت زمان روزهای هر ماه خاص را نیز در نظر می‌گیرند و می‌توانند در صورت اجرای مداوم، برای یک سال دقیق باقی بمانند.

مکانیزم‌های فوق پیشرفته (مشهور به ساعت‌های تقویم دائمی یا Perpetual Calendar)، حتی سال‌های کبیسه را نیز در نظر می‌گیرند و برای چندین سال متوالی، تاریخ دقیق را برایتان نمایش می‌دهند.

توربیلون – توربیلون را نمی‌توان لزوماً یک قابلیت ویژه و خاص در ساعت‌ها دانست زیرا عملکرد اصلی آن، بهبود زمان‌سنجی ساعت است.
با این حال، توربیلون هنوز هم یکی از پیچیده‌ترین ساز و کارها در دنیای ساعت‌شناسی را داراست.
یک توربیلون با قرار دادن چرخ تعادل (سریع‌ترین قسمت یک ساعت مکانیکی) در موقعیت‌های مختلف، حتی زمانی که ساعت ثابت است، اثرات منفی گرانش بر زمان‌سنجی ساعت مکانیکی را کاهش می‌دهد.
این امر، میانگین خطای به وجود‌ آمده ناشی از جاذبه را در ساعت کاهش می‌دهد و باعث می‌شود زمان دقیق‌تری نمایش دهد. یک توربیلون ساده تنها روی یک محور می‌چرخد.
توربیلون‌های دوتایی و سه‌تایی، که بسیار پیچیده‌تر هستند، چرخ تعادل را روی دو و سه محور مختلف می‌چرخانند.

کرنوگراف – کرونوگراف در ابتدایی‌ترین شکل خود، یک کرونومتر (نگه‌دارنده‌ی زمان) است.
یک ساعت کرنوگراف معمولا دارای صفحه‌ای فرعی برای ثبت ثانیه‌ها و یک صفحه‌ی فرعی دیگر برای ثبت دقیقه‌های سپری‌شده است.
کرنوگراف‌های مدرن دارای دو دکمه در اطراف تاج ساعت هستند؛ یک دکمه برای شروع و توقف کرنوگراف و یک دکمه برای تنظیم مجدد آن.
کرونوگراف‌های پیشرفته‌تر روش راه‌اندازی متفاوتی دارند. در هر حال، کرونوگراف‌های ابتدایی دارای یک دکمه ساده برای شروع، توقف و سپس تنظیم مجدد بودند.

نشانگر ذخیره انرژی – یک ساعت مجهز به نشانگر ذخیره انرژی، دارای یک صفحه فرعی است که نشان می‌دهد ساعت تا چه مدت قادر است به فعالیت خود ادامه دهد.
برخی از ساعت‌های جیبی یک نشانگر ذخیره انرژی داشتند که به‌عنوان نشانگر بالا به پایین (Up-Down) شناخته می‌شد (یا بیشتر پیچ خورده بود یا بیشتر به سمت پایین می‌پیچید).

کرنومتر – یک ساعت کرنومتر بسیار دقیق است و مجموعه‌ای از آزمایش‌های پیچیده و با دقت بالا را گذرانده است.
ساعت‌های سوئیسی برای داشتن این قابلیت، باید از موسسه Contrôle Officiel Suisse des Chronomètres یا به اختصار COSC، مجوز دریافت کنند.
COSC در واقع یک موسسه آزمایشی است که دقت ساعت‌ها را طی چندین روز مختلف، در شرایط مختلف (از جمله جهت‌ها و دماهای متفاوت) آزمایش می‌کند.
اگر یک ساعت مکانیکی بین 4- تا 6+ ثانیه در روز تغییر کند، مجوز کرنومتر این موسسه به آن تعلق نمی‌گیرد.
کرنومترهای دریایی گروه خاصی از کرنومترها هستند که در یک جعبه‌ی ژیروسکوپی آویزان می‌شوند. از چنین کرنومترهایی اغلب در کشتی‌ها به‌منظور تعیین مکان جغرافیایی استفاده می‌شود.

GMT – این نام از اصطلاح Greenwich Mean Time (به‌معنای ساعت گرینویچ) برگرفته شده است که در دهه‌ی 1880 برای استفاده به‌عنوان ساعت مرکزی جهان تصویب شد. قابلیت GMT ساعت به کاربران اجازه می‌دهد تا ساعت دو منطقه‌ی زمانی مختلف را به‌طور همزمان ردیابی کنند.
ساعت‌های GMT در اکثر مواقع دارای عقربه‌های ساعت، دقیقه و یک عقربه‌ی دوم در کنار یک عقربه GMT هستند که هر 24 ساعت، یک چرخه‌ی کامل را به‌جای 12 ساعت عادی طی می‌کند. عقربه GMT به یک صفحه‌ی 24 ساعته‌ و جداگانه اشاره می‌کند.
شما می‌توانید منطقه زمانی متفاوتی نسبت به عقربه‌های معمولی ساعت برای این صفحه‌ی جدا تنظیم کنید تا زمان هر مکان جغرافیایی دیگری که دلخواهتان است، روی آن نمایش داده شود.
اولین ساعت‌های GMT به سادگی عقربه GMT را برای چرخش با نیمی از سرعت عقربه‌ی اصلی ساعت تنظیم می‌کردند و یک قاب چرخشی با نشانگرهای 24 ساعته داشتند که برای تنظیم منطقه‌ی زمانی دوم استفاده می‌شد. به مرور زمان و با پیشرفت ساعت‌های GMT مدرن، قابلیت تنظیم زمان محلی مستقل نیز در این نوع ساعت‌ها فراهم گردید. برای مثال، بزل دو رنگ ساعت زیر، به‌منظور نمایش شب و روز به وقت GMT طراحی شده است.

نمایش حالت ماه – ساعت‌های مجهز به این قابلیت، حالت یا نِمودهای ماه را با استفاده از یک صفحه و دیافراگم منحنی شکل ردیابی می‌کنند.
چرخه‌ی تمام حالت‌های ماه، از جمله ماه نو (حالتی که ماه در فاصله میان زمین و خورشید قرار می‌گیرد) و ماه تمام (حالتی که ماه در یک طرف و خورشید در طرف دیگر زمین است) و سایر حالت‌های میان این دو، چیزی حدود 29.5 روز طول می‌کشد.
مکانیزم نمایش حالت ماه توسط چرخ‌دنده‌ای با 59 دندانه‌ی مختلف مدیریت می‌شود که در آن به ازای هر 12 ساعت، شاهد یک درجه تغییر هستیم. از نظر فنی چرخه‌ی ماه چیزی حدود 29.53 روز طول می‌کشد.
از این رو، مکانیسم استاندارد 59 دندانه‌ی داخل این چرخ‌دنده، هر دو سال و نیم یک روز خاموش می‌گردد. هر چقدر ساز و کار نمایش حالت ماه در یک ساعت‌مچی پیشرفته‌تر باشد، نیاز کمتری در قبال اصلاح و ایجاد تغییرات دستی خواهید داشت.

تکرار کننده (ساعت زنگی) – طراحی و ساز و کار قابلیت تکرارکننده‌ی ساعت، به گونه‌ای است که به کاربران اجازه می‌دهد تا هر زمان که نمی‌توانند صفحه ساعت را مشاهده کنند، صدای زنگ ساعت خود را بشنوند.
هنگامی که دکمه‌ی تکرار کننده روی ساعت فشار داده می‌شود، ساعت با استفاده از صدای زنگ خود، ساعت را بلند «تکرار» می‌کند.
دقت این فرایند در ساعت‌های زنگی تکرار کننده نیز متفاوت است. برای مثال، اگر فرض را بر این بگیریم که ساعت 10:53 باشد، یک ساعت مجهز به تکرار کننده‌ی ساعتی ده بار زنگ می‌خورد؛ یک ساعت مجهز به تکرار کننده‌ی ۵ دقیقه‌ای علاوه بر ده زنگ ابتدایی، ده بار دیگر نیز (به نشانه‌ی دقایق سپری شده) زنگ می‌خورد و یک ساعت مجهز به تکرارکننده‌ی دقیقه‌ای (بهترین نوع ساعت زنگی)، سه دقیقه‌ی باقی مانده را نیز با صدای زنگ خود بازگو می‌کند.
در ساز و کار برخی از این ساعت‌ها از زنگ‌های مختلف برای تشخیص ساعت‌ها و فواصل زمانی کوچک‌تر استفاده می‌شود.

‌استایل های مختلف بند ساعت

بند ساعت در واقع نگه‌دارنده‌ای است که قاب آن را به مچ دستتان متصل می‌کند.

سبک‌های مختلف و متعددی برای بند ساعت وجود دارد؛ از بندهای چرمی گرفته تا بندهای فلزی… در این بخش، به چهار نوع محبوب‌ترین بندهای مورد استفاده در صنعت ساعت‌سازی می‌پردازیم.

پیش از هر چیز باید به این نکته اشاره کرد که شما برای همیشه گرفتار یک نوع بند ساعت نخواهید بود.
در اکثر ساعت‌ها، تغییر بند کار بسیار آسانی است و به راحتی قابل اجرا است. پیشنهاد می‌کنیم شما نیز همیشه به این موضوع توجه داشته باشید و هر چند وقت یک‌بار بند ساعت خود را عوض کنید.

…با انجام این کار، ظاهر ساعتتان مطابق با موقعیت‌ها و شرایط مختلف به راحتی تغییر پیدا می‌کند.

در این‌جا چهار نوع از محبوب‌ترین بندهای استفاده شده در ساعت‌های مختلف آورده شده است:

• بند چرمی
• بند فلزی
• بند نایلونی
• بند پلاستیکی

چرم

چرم نرم و انعطاف پذیر است و از نظر من، با اختلاف زیادی می‌توان از آن به‌عنوان راحت‌‌ترین ماده برای ساخت بند ساعت یاد کرد.

یک بند چرمی به ساعت شما ظاهری کلاسیک و زیبا می‌دهد که هم برای محیط‌های غیررسمی و هم برای محیط های کاری حرفه‌ای (و هر مناسبت دیگری بین این دو) بسیار مناسب است.

نکته: ما بندهای چرمی را به خاطر تطبیق پذیری بالا و سهولت استفاده به شما پیشنهاد می‌کنیم، مگر این که بخواهید از ساعت‌تان در شرایط خاص مثل هنگام غواصی استفاده نمایید.

فلز

بندهای ساعت فلزی (که به آن‌ها دستبندهای فلزی نیز گفته می‌شود) اغلب در دو نوع ساعت یافت می‌شوند:

          ۱- ساعت‌های لوکس و تجملی – ساعت‌سازان لوکس اغلب فلزات ظریف و گران‌قیمتی را در این نوع ساعت‌ها بکار می‌برند.

            2- ساعت‌های غواصی – فلز پس از تماس با آب و خیس‌شدن، دستخوش تغییر خاصی نمی‌شود.

اگرچه استفاده از بند‌های فلزی تا حدودی راحت‌تر است، اما نسبت به انواع دیگر بندها سنگین‌تر و حجیم‌تر هستند.

بندهای فلزی، یک گزینه بسیار مناسب برای کسانی است که احتمال می‌دهند حین استفاده از ساعت، با آب در تماس باشند و ساعت خود را خیس کنند.

نایلون

بندهای نایلونی عمدتاً در دو نوع ساعت‌مچی یافت می‌شوند:

1. ساعت‌های ارزان قیمت و معمولی
2. ساعت‌های با دوام بالا

نایلون جنس راحت، تنفس‌پذیر و مهم‌تر از همه‌ی این‌ها، فوق‌العاده بادوامی دارد. بندهای محبوب نایلونی، از جمله بند NATO، در اصل برای استفاده‌های نظامی ساخته شده‌اند.

وقتی صحبت از بندهای نایلونی می‌شود، بیشتر مسئله‌ی عملکرد مطرح است تا ظاهر خود ساعت.در بیشتر موارد، آنها شکل و شمایل چشمگیری ندارند. اما نکته‌ی مهم اینجاست که نه تنها ضد آب هستند، بلکه در برابر ضربه نیز مقاوم‌اند.

پلاستیک/سیلیکون

بندهای پلاستیکی به‌دلیل انعطاف‌پذیری و مقاومتشان در برابر رطوبت (ضد آب و ضد تعریق)، اغلب در ساعت‌های ورزشی و غواصی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

استفاده از آن‌ها بسیار راحت و بدون دردسر است؛ اما از سوی دیگر بسیار معمولی و معمولاً از ظاهر خیلی شیکی برخوردار نیستند.

آیا حاضرید ساعتی با بند پلاستیکی را در کنار کت و شلوارتان بپوشید؟ طبیعی است که بگویید «نه». بنابراین، از چنین بندهایی معمولاً فقط در کنار پوشاک غیر رسمی (مثلاً حین تمرین ورزشی) استفاده می‌شود.

بندهای پلاستیکی و سیلیکونی برای ورزش و هر فعالیت دیگری که شامل خیس‌شدن و تماس با آب می‌شود، عالی هستند.

نحوه صحیح استفاده از ساعت‌مچی

اگرچه از لحاظ فنی تنها یک روش درست برای پوشیدن ساعت‌مچی وجود ندارد،

اما سنت و تاریخ قابل توجهی در فرهنگ و دنیای ساعت‌ها حک شده است… بنابراین، معمولاً می‌بینید که به روش‌های غیر مرسوم نیز از این وسیله استفاده می‌شود.

در این‌جا چهار سوال رایج در مورد نحوه‌ی درست پوشیدن ساعت پیش می‌آید:

1. ساعت را روی کدام دست بپوشیم؟

به‌طور مرسوم، ساعت شما روی مچ دست مقابل دستی که با آن می‌نویسید، باید بسته شود. به‌عنوان مثال، یک فرد چپ دست ساعت خود را روی مچ دست راست می‌بندد و یک فرد راست دست، روی مچ دست چپ خود. چرا؟ چون این کار راحتی خیلی بیشتری دارد.
مچ دستی که با آن می‌نویسید دائماً روی سطوح مختلف می‌لغزد و مچ دست دیگرتان بسیار آزادتر است.

رایج‌ترین شیوه: ساعت را روی دستی قرار بدهید که با آن چیزی نمی‌نویسید.

2. ساعت را چقدر سفت ببندیم؟

اگر از نظر «سبک» بخواهیم این مسئله را بررسی کنیم، ساعت شما نباید به‌قدری سفت باشد که پوست دستتان را فشرده کند و نه به‌قدری شل باشد که از مچ‌تان بیرون بیفتد یا دور آن بچرخد.

در واقع میزان محکم‌بودن آن چیزی میان این دو باید باشد و این موضوع، بستگی به نظر شخصی خودتان دارد. آیا می‌خواهید ساعت شما در یک مکان محکم باقی بماند یا این‌که می‌خواهید کمی آزادی حرکت داشته باشد؟

رایج‌ترین شیوه: ساعت خود را طوری ببندید که بتواند کمی روی مچ دست‌تان حرکت کند، اما نه به‌قدری آزادانه که از دستتان بیفتد.

3. ساعت را بالا یا پایین استخوان مچ دستم بپوشم؟

در پوشیدن ساعت، یکی دیگر از مواردی که سلیقه‌ی شخصی شما در آن دخیل است، مکان قرارگیری‌اش روی مچ دستتان است؛

اما در این مورد، شدیداً توصیه می‌شود ساعت را زیر استخوان مچ قرار دهید، به دو دلیل:

۱- ظاهری بهتری دارد – به نتایج جستجو عبارت «مدل‌های ساعت» در گوگل نگاهی بیندازید. چند تا از مدل‌های داخل تصویر، ساعت‌مچی‌شان را بالای استخوان مچ خود بسته‌اند؟

2- راحت‌تر است – هنگامی که ساعت شما پایین استخوان مچ قرار می‌گیرد، ساعت شما می‌تواند آزادتر روی مچ‌تان به سمت بالا یا پایین بلغزد و به هیچ وجه منقبض نمی‌شود.

رایج‌ترین شیوه: پایین‌تر از استخوان مچ دست و کمی آزاد.

4. آیا صفحه ساعت باید رو به بالا (آسمان) یا پایین (زمین) باشد؟

اگر چه اکثر مردم صفحه ساعت خود را به سمت بالا می‌پوشند (حالتی که در آن برای خواندن زمان، انگشت شست‌تان رو به سمت زمین است)، برخی از افراد نیز هستند که ترجیح می‌دهند صفحه ساعتشان رو به سمت پایین باشد (حالتی که در آن برای خواندن زمان، انگشت شست‌تان رو به سمت آسمان است).

در این مورد نیز مانند موارد قبلی تصمیم و سلیقه‌ی خود شما ارجحیت دارد، اما یک نکته‌ی مهم:

اگر ساعت خود را رو به سمت پایین می‌پوشید، احتمال خراشیده‌شدن صفحه‌ی آن بسیار زیاد است.

مچ دست شما دائماً به طور ناخودآگاه روی سطوح مختلف می‌لغزد (هنگام تایپ‌کردن با کامپیوتر، در دست گرفتن فنجان قهوه و…). هر بار که چنین فعالیت‌هایی انجام می‌دهید، صفحه ساعت شما در معرض خطر خراشیده شدن است.

رایج‌ترین شیوه: رو به بالا.

چگونه از ساعت خود مراقبت کنیم؟

خرید ساعت یک نوع سرمایه‌گذاری است.

اگر ساعت خود را از یک تولیدکننده‌ی معتبر خریداری کنید و در مراقبت از آن کوشا باشید، عمر طولانی خواهد داشت.

در اینجا دو نکته مهم در مراقبت از ساعت پیش می‌آید:

نظافت و تمیز نگه‌داشتن ساعت

قاب ساعت

اول این‌که هرگز نباید داخل ساعت (از جمله بخش‌های مربوط به موتور ساعت) خود را تمیز کنید. به‌راحتی ممکن است همه‌چیز در کسری ازثانیه به هم بریزد؛ از این رو، آن را نزد یک ساعت‌ساز یا متخصص ببرید.

برای تمیز کردن بخش بیرونی ساعت:

۱- مطمئن شوید که ساعت شما تا عمق 50 متری در برابر آب مقاوم است (5 ATM) (اکثر ساعت‌های باکیفیت تا این عمق در برابر آب مقاوم خواهند بود).

2- آب و کمی صابون مایع و ملایم مخصوص ماشین ظرفشویی را مخلوط کنید (از صابون جامد استفاده نکنید).

۳- یک مسواک نرم را در مخلوط آب و صابون فرو کرده و قاب ساعت خود را به آرامی و با ملایمت تمیز کنید.

بندهای ساعت

روش تمیز کردن ساعتتان بسته به نوع بند آن، متفاوت است.

توجه داشته باشید که روش تمیز کردن نه تنها برای مواد مختلف (از جمله بندهای چرمی یا فلزی) متفاوت است، بلکه حتی برای انواع مختلف آن ماده خاص (مانند چرم طبیعی در مقایسه با چرم رنگ‌شده یا چرم جیر) نیز فرق می‌کند.

یک جستجوی سریع در گوگل بر اساس جنس بند ساعت خود انجام دهید… می‌توانید عبارتی مانند «چگونه بند ساعت [درج جنس بند ساعت] را تمیز کنیم» را جستجو کنید.

حال، صرف‌نظر از اینکه بند ساعت شما از چه ماده‌ای ساخته شده است… این را در نظر داشته باشید:

قبل از تمیز کردن، بند ساعت را به کلی از قاب جدا کنید، چراکه ممکن است به‌طور تصادفی به یکی از قطعات مکانیکی یا الکتریکی داخلی ساعت آسیب وارد شود.

تعمیر و نگهداری

موتور مکانیکی

پیش از هر چیز، حتما ساعت خود را هر چند روز یک بار در دستان خود بگذارید و از آن استفاده کنید.

چنین کاری باعث می‌شود تا از محکم بسته شدن شاه فنر (فنر اصلی ساعت) اطمینان حاصل کنید. با این کار، آرامش خاطر خواهید داشت که مکانیسم‌های داخلی ساعت شما به درستی دارند به حرکتشان ادامه می‌دهد.

دوم این‌که هر 3-5 سال یکبار باید ساعت خود را توسط یک ​ساعت ساز یا متخصص​​سرویس کنید (روغن آن را تعویض کنید، داخلش را تمیز کنید و…).

موتور کوارتز

مراقبت از ساعت‌های کوارتز بسیار ساده است:

اگر انرژی باتری ساعت تمام شد، تنها کار لازم، این است که آن را با یک باتری جدید تعویض کنید.

واژه‌نامه اصطلاحات مربوط به ساعت

قطعات ساعت

بند – نگه‌دارنده‌هایی که برای محکم‌کردن قاب ساعت، از دو طرف آن به دور تا دور مچ متصل می‌شوند. علاوه بر «بند» از اصطلاح «مچ‌بند» نیز برای اشاره به بندهای ساعت‌مچی استفاده می‌شود.

قاب – بدنه‌ی ساعت که شامل قطعات داخلی آن است. این بخش معمولاً با فولاد ضد زنگ ساخته می‌شود، اما مواد مورد استفاده برای ساخت آن می‌‌تواند از جنس طلا، پلاتین و نقره نیز باشند.

دسته کوک (تاج) – دستگیره شیارداری که در لبه بیرونی قاب قرار دارد. از تاج برای تنظیم عقربه‌ها و نظم‌دهی به شاه فنر (فنر اصلی ساعت) در ساعت‌های مکانیکی استفاده می‌شود.

صفحه ساعت – نیمه جلویی قاب (بخشی که زمان را نشان می دهد).

عقربه‌ها – فلش‌هایی که به زمان اشاره می‌کنند. کوتاه‌ترین عقربه به ساعت و عقربه‌ی دیگر به دقیقه اشاره می‌کند. بلندترین عقربه هم که معمولا رنگش با دو عقربه‌ی دیگر فرق دارد (مثلا قرمز رنگ است)، نمایان‌گر ثانیه است.

شاه فنر (فنر اصلی) – فنر مارپیچی که مبنای عملکردهای ساعت‌های موتور مکانیکی است.

موتور ساعت – چیزی است که عقربه‌ها را به حرکت در می‌آورد و سایر عملکردهای آن را هدایت می‌کند. موتور یک ساعت می‌تواند از نوع مکانیکی یا کوارتز باشد.

موتور مکانیکی – موتوری که عملکردش به سیم‌پیچی متکی است و در آن از یک شاه فنر تعبیه شده به‌منظور قدرت بخشی به ساعت استفاده می‌شود.

شیشه (کریستال) کوارتز – ​​یک کریستال پیزوالکتریک است؛ یعنی اگر یک بار الکتریکی ​​(مثل یک باتری)​ ​بر روی آن اعمال شود، کریستال می‌لرزد ​​(همین، اساس کار ​​ساعت های کوارتز است)​​. در تصویر پایین می‌توانید یک کریستال کوارتز را مشاهده کنید.

موتور کوارتز – موتوری که برای حرکت، متکی به یک کریستال کوارتز و یک باتری برای نیروبخشی به بخش‌های حرکتی ساعت است.

روتور – مکانیزم نوسانی که را شاه فنر را در ساعت‌های مکانیکی به صورت اتوماتک جمع می‌کند.

عبارات مربوط به ساعت‌سازی

1 ATM, 3 ATM, 5 ATM – اندازه‌گیری میزان فشاری که یک ساعت می‌تواند تحمل کند. هر ATM معادل 10 متر فشار آب است. بنابراین، یک ساعت با مرتبه 5 ATM می تواند فشار آب ناشی از 50 متری زیر آب را تحمل کند.

ضد آب و مقاوم در برابر آب – از آنجایی که موسسه FTC در استفاده از اصطلاح «ضدآب» کمی سختگیر است اثبات این‌که آیا یک ساعت واقعا ضد آب است یا خیر، کمی پیچیده است. از این رو، اصطلاح صنعتی که بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرد، «مقاوم در برابر آب» است (که در اندازه‌گیری رتبه ATM ساعت نیز کاربرد دارد).

سخن نهایی

خرید اولین ساعت‌تان، یک خرید بزرگ به حساب می‌آید. برای انتخاب درست، شما باید با اصطلاحات صنعتی و دنیای بیش از حد پیچیده‌ی ساعت‌ها آشنایی داشته باشید و با اطلاعاتی که از این راهنمای خلاصه‌شده درباره‌ی ساعت‌های‌مچی آموخته‌اید، تصمیم آگاهانه‌ای در قبال خرید خود بگیرید.

در حالت کلی یک ساعت جدید بهتر است ویژگی های زیر را داشته باشد:

• داشتن طراحی ماندگار
• مقرون به صرفه  بودن
• تطبیق‌پذیری