مقایسه ساعت‌های کرنومتر، کرنوگراف و کاسموگراف
هر چه بیشتر درباره‌ی دنیای ساعت‌ها تحقیق کنید، به اصطلاحات تخصصی بیشتری برخواهید خورد که تا به حال به گوشتان نخورده‌اند. از آن‌جایی که در این زمینه با بازار وسیعی مجهز به فناوری‌ها و اختراعات جدید دست و پنجه نرم می‌کنیم، ممکن است به خاطر سپردن برخی از نام‌های مشابه و معناهایشان تا حدودی برای شما گیج‌کننده باشد.
در این‌جا به‌طور خاص، به تفاوت‌های میان ساعت‌های کرنوگراف (chronograph)، کرنومتر (chronometer) و کاسموگراف (cosmograph) خواهیم پرداخت. گرچه همه‌ی این ساعت‌ها نام‌های مشابهی دارند، اما معانی متفاوتی پشت هر یک از آن‌ها نهفته است. برای کسب اطلاعات بیشتر، در این مقاله با ما همراه باشید!
کرنومتر چیست؟
کرنومترها (chronometers) از اجزای موتورهای مکانیکی، چه دستی و چه اتوماتیک به شمار می‌روند و از آن‌ها در راستای افزایش کارایی و دقت ساعت استفاده می‌شود. در نتیجه، یک کرنومتر تضمین می‌کند که کمترین اختلاف زمانی ممکن میان ساعت رسمی و ساعت‌مچی شما وجود داشته باشد. به‌عنوان مثال، اکثر ساعت‌های اتوماتیک استاندارد ممکن است در هر روز، تا 25 ثانیه خطا داشته باشند. این عدد در ساعت‌های مکانیکی به 10 ثانیه خطا کاهش پیدا می‌کند. دلیل اصلی این اختلاف ساعت به‌وجود آمده در هر روز ممکن است متفاوت باشد، اما بیشتر به‌خاطر عواملی چون تغییر دما، اصطکاک، تغییر مکان ساعت و در نتیجه جابجایی بخش‌ها توسط گرانش و… چنین پدیده‌ای رخ می‌دهد. با این حال، کرنومتر باعث می‌شود تا این انحراف، در ساعت‌هایی که مجهز به این قابلیت هستند، به کمتر از 4 تا 6 ثانیه در روز کاهش پیدا کند.
بنابراین، ساعت‌مچی‌های مجهز به موتورهای کرنومتردار، قابل‌اعتمادتر هستند. این مسئله در مواقعی که محاسبه‌ی ثانیه به ثانیه‌ی یک فعالیت از اهمیت بالایی برخوردار است، مانند حرفه‌ی اتومبیل‌رانی یا صنعت پزشکی، بیشتر نمود پیدا می‌کند. ساعت‌سازان در نبرد بین گذر زمان و دقیق نگه‌داشتن زمان نمایش‌داده‌شده در ساعت، از موانع بسیاری عبور کرده‌اند. با این حال، اطمینان حاصل‌کردن از دقیق‌ترین زمان‌سنجی ممکن ترفندی است که اکثر ساعت‌سازان هنوز بر آن تسلط ندارند.
به همین دلیل است که یک سازمان ویژه مستقر در سوئیس وجود دارد که دقت واقعی زمان‌سنجی کرنومترها را تعیین و تایید می‌کنند. چنین موتورهایی (موتورهای دارای کرنومتر) علاوه بر زمان‌سنجی دقیق، نوید طول عمر بالای ساعت برای نسل‌های آینده را نیز می‌دهد!
سازمان‌های صدور گواهینامه کرنومتر
شاید شما نیز به ساعت‌های لوکس و تجملی برخورد کرده باشید که روی آن‌ها عبارت «certified chronometer» (به‌معنای کرنومتر تاییدشده) حک شده باشد. چنین گواهینامه‌ای به‌صورت انحصاری توسط سازمان Contrôle Officiel Suisse des Chronomètres، یا به‌اختصار COSC، اهدا می‌شود که دقت ساعت را براساس موتور باکیفیتی که درون آن استفاده شده است، تایید می‌کند. البته صدور گواهینامه COSC به همین آسانی‌ها هم نیست. در اکثر موارد، برندهای لوکس ماهرترین ساعت‌سازان خود را برای توسعه ساعت‌های دارای کرنومتر به‌کار می‌گیرند.
در خارج از سوئیس، سازمان‌هایی مانند موسسه Glashütte در آلمان، Chronometer Inspection Institute در ژاپن و رصدخانه فرانسوی Observatoire de Besançon وظایف صدور گواهینامه رسمی ساعت‌های این‌چنینی را بر عهده دارند.
ساعت‌های گواهی‌دار و تاییدشده، علاوه بر کیفیت بالا، هزینه تولید بالایی نیز با خود به‌همراه دارند. این ساعت‌ها هفته‌ها تحت آزمایش را در موقعیت‌ها و دماهای مختلف قرار می‌گیرند تا در نهایت گواهی‌شان تایید شود. از لحاظ عددی، این یعنی تنها ساعت‌هایی که میزان خطای آن‌ها کمتر از 0.005٪ باشد، گواهینامه‌ی نهایی را دریافت می‌کنند.
در حال حاضر، رولکس تنها برند دارای ساعت‌های کرونومتر با انحراف روزانه‌ی تنها دو ثانیه است. مدل Datejust 36 که به‌تازگی در سال 2021 معرفی گردید، مجهز به موتور مکانیکی Rolex 3235 با کرنومتر تأییدشده با دقت روزانه تا ±2 ثانیه است. پس از آن، سری ساعت‌های Omega Speedmaster با دقت روزانه +6/-4 ثانیه در فهرست باکیفیت‌ترین ساعت‌های کرنومتر قرار دارد.
کرنوگراف چیست؟
کرنوگراف چیست؟ کرنوگراف یک ویژگی خاص و اضافی تعبیه‌شده درون برخی ساعت‌ها است که به‌منظور تعیین محاسبه مدت زمان سپری شده و سنجش فواصل زمانی استفاده می‌شود. به زبان ساده، کرنوگراف یک ساعت مجهز به کرونومتر (وقت‌نگه‌دار) است که هیچ ارتباطی با دقت ساعت ندارد. وجود کرنوگراف برخلاف کرنومتر، کارایی ساعت را تعیین نمی‌کند. کرنوگراف صرفاً یک ویژگی اضافی برای افزایش عملکرد کلی یک ساعت به حساب می‌آید.
احتمالا به‌خاطر صفحات اضافی قرارگرفته روی ساعت‌های کرنوگراف، در نگاه اول متوجه وجود این قابلیت در ساعت‌مچی خواهید شد. این صفحات فرعی معیارهای متفاوتی برای اندازه‌گیری زمان دارند و با فشاردادن دکمه‌های کناری ساعت، می‌توان فواصل زمانی مختلف را با استفاده از آن‌ها اندازه‌گیری کرد.
ساعت های دارای ویژگی کرنوگراف از فروشگاه اشرافی:
ساعت مچی لیگ Lige LG10027B
880,000 تومان
ساعت مچی برایتلینگ Breitling Navitimer A13380
1,799,000 تومان
ساعت مچی اورجینال لیگ مدل Lige LG8929D
798,000 تومان
ساعت مچی اورجینال لیگ مدل Lige LG10028B
735,000 تومان
ساعت کاسیو ادیفایس Casio Edifice EQS-920DB-2AVUDF
4,567,000 تومان
ساعت مچی اینویکتا Invicta Reserve 21605
2,750,000 تومان
ساعت لیگ اورجینال مردانه Lige LG10025B
754,000 تومان
ساعت تگ هویر اتوماتیک Tag Heuer Autavia blue 1
2,180,000 تومان
ساعت مچی مون بلان Montblanc P178948
775,000 تومان
ساعت لیگ اورجینال مردانه Lige LG9877G
769,000 تومان
انواع کرونوگراف
اولین موارد استفاده از کرونوگراف‌ها به قرن نوزدهم (دهه ۱۸۰۰ میلادی) برمی‌گردد. پس از ابداع این قابلیت، ساعت‌سازان طی سال‌های بعد، به توسعه مدل‌های پیشین ادامه دادند. از این جهت، هم‌اکنون سه نوع کرونوگراف مختلف در بازار وجود دارد. ابتدا کرنوگراف‌های تک‌دکمه یا Mono روی کار آمدند، که همان‌طور که از نامششان پیداست، دارای یک دکمه مخصوص شروع و توقف ضبط یک بازه زمانی منفرد بدون وقفه بودند.
چنین قابلیتی در مدل‌های معروف Mont Blanc 1858 Monopusher Chronograph و Cartier’s Rotonde De Chronograph به چشم می‌خورد. کرنوگراف Mono باعث شده تا شکل و شمایل جذاب و البته عجیبی به این دو ساعت داده شود؛ علیرغم این‌که برخی آن را در وحله‌ی اول یک اشتباه احتمالی در نظر می‌گرفتند.
پس از آن، کرونوگراف‌های flyback (فلای‌بک) مجهز به دو دکمه مجزا برای محاسبه صدم‌ثانیه‌ای زمان‌های سپری‌شده و فواصل چند‌ثانیه‌ای، روی کار آمدند. ساعت‌های خلبانی و غواصی معمولاً دارای کرونوگراف فلای‌بک هستند. مدل IWC Chronograph یک نمونه بارز و کلاسیک از ساعت‌های خلبانی است که در آن‌ها از کرونوگراف فلای‌بک استفاده شده است. هم‌چنین Breitling Navitimer یکی دیگر از پرطرفدارترین کرونوگراف‌هایی است که با طراحی و زیبایی‌شناسی منحصر به فرد خود شناخته می‌شود.
مدل Breitling Navitimer در واقع ساعتی با موتور مجهز به کرنومتر تاییدشده در کنار کرنوگراف (وقت‌نگه‌دار) است. این دو ویژگی دست به دست هم داده‌اند تا این ساعت در این زمینه، تبدیل به کامل‌ترین زمان‌سنج موجود در بازار گردد.
سازندگان این مدل پس از آن نیز برای عرضه‌ی مدل Rattrapante، معروف به کرونوگراف صدم‌ثانیه‌ای، تلاش کردند. این نوع کرنوگراف قادر به ثبت چندین بازه‌ی زمانی به‌طور همزمان است. علاوه بر این‌ها، سری Patek Philippe’s Grand Collection نیز ساعت‌هایی مجهز به کرونوگراف‌های صدم‌ثانیه‌ای تولید کرده است که یکی دیگر از ساعت‌های پرطرفدار در این زمینه به شمار می‌آید.
کاسموگراف چیست؟
برخلاف دو ویژگی که بالاتر به آن‌ها پرداختیم، ساعت‌های کاسموگراف (cosmograph؛ به‌معنای لغوی «کیهان‌نگار») اولین بار توسط برند رولکس در دهه 50 میلادی معرفی شدند. به ساعت‌هایی که دارای قابلیت‌های تقویم و گاه‌شمار ماهانه باشند، کاسموگراف گفته می‌شود. حتی برای کسانی که هیچ اطلاعاتی در زمینه‌ی صنعت ساعت‌سازی ندارند، «رولکس» نامی آشنا به حساب می‌آید. چنین مسئله‌ای بدین معنا است که تجلی اختراعات رولکس، فراتر از محدودیت‌های صنعتی است. با این وجود، بسیاری معتقدند که هدف رولکس از ابداع یک اصطلاح جدید، که همان «کاسموگراف» باشد، برای ساعت‌های کرنوگراف، متمایز‌کردن آن‌ها در میان سایر ساعت‌مچی‌های مجهز به این قابلیت است.
ساعت های دارای ویژگی کاسموگراف از فروشگاه اشرافی:
ساعت مچی رولکس Rolex DateJust BL 90
899,000 تومان
ساعت مچی لیگ Lige LG9846E
599,000 تومان
ساعت برایتلینگ اتوماتیک Breitling Navitimer A17325
2,199,000 تومان
ساعت مچی امگا Omega De Ville Prestige Co-Axial B
2,090,000 تومان
ساعت کاسیو Casio MRW-200H-4BVDF
576,000 تومان
ساعت مچی لیگ Lige LG10027B
880,000 تومان
ساعت سیکو 5 اورجینال Seiko 5 SNXS77J1
4,950,000 تومان
ساعت مچی رولکس Rolex Datejust WG-01
899,000 تومان
ساعت مچی برایتلینگ Breitling Navitimer A13380
1,799,000 تومان
ساعت کاسیو ادیفایس Casio Edifice ECB-20DB-1ADF
4,237,000 تومان
اگرچه رولکس استفاده از اصطلاح «کاسموگراف» برای ساعت‌های دارای گاه‌شمار ماهانه را از دهه 60 و 70 به‌بعد متوقف کرد، اما به ساخت چنین ساعت‌های مشابهی تحت نام اصلی‌شان یعنی «کرنوگراف» ادامه داد. رولکس با حفظ شهرت شکست‌ناپذیر خود، مدل Cosmograph Daytona را معرفی کرد که در آن از یک کرنوگراف با یک کرنومتر تاییدشده و تاچیمتر استفاده شده بود.
این ساعت به‌سرعت تبدیل به یکی از محبوب‌ترین ساعت‌مچی‌های دنیای اتومبیل‌رانی تبدیل شد. دلیل اصلی آن هم این بود که Cosmograph Daytona قابل‌اعتمادترین شریک در مسیرهای اتومبیل‌رانی در راستای ثبت زمان دقیق به‌شمار می‌رود. به‌منزله‌ی این افتخار، رولکس در سال 1966 به‌عنوان زمان‌دار رسمی مسابقه اتومبیل‌رانی Daytona برگزیده شد.
یکی دیگر از مسائل جالب مربوط به مدل Rolex Cosmograph، نسخه ویژه‌ای از آن با نام Paul Newman Daytona است که رکورد یکی از گران‌‌قیمت‌ترین ساعت‌های فروخته‌شده‌ی تاریخ در یک حراجی را در اختیار دارد.