ساعت توربیلون چیست؟
اگر با یک برآورد تخمینی در شرف پرداختن مبلغی هنگفت برای خرید یک ساعت هستید، با اطمینان قریب به یقین، در فکر خرید یک ساعت توربیلون می باشید. ساعت‌های توربیلون از نظر مکانیکی زیباترین ساعت‌های موجود جهان هستند. توربیلون را ساعت‌سازی به‌نام آبراهام لوئیس برگه در حدود سال ۱۷۹۵ اختراع کرد.
در یک ساعت توربیلون، چرخ‌های دنگ و تعادل درون محفظه‌ای دوار نصب شدهاند. با چرخیدن کل مجموعه ساعت در سرعتی آهسته (معمولاً یک دور در دقیقه)، توربیلون به‌منظور دفع اثرات گرانشی، خطاهای موقعیتی را به‌طور میانگین محاسبه می‌کند. توربیلون یک مجموعه تودرتوی مکانیکی است که فقط در ساعت‌های مکانیکی گران‌قیمت یافت می‌شود.
خب، چه چیز قابل ملاحظه‌ای وجود دارد؟ چرا یک نفر باید برای ساعتی که از طلای خالص آمیخته به الماس ساخته نشده، این همه هزینه بپردازد؟ برای اینکه به ماهیت ساعت‌های توربیلون و دلیل این برچسب قیمتی هنگفت آن‌ها پی ببریم، ابتدا باید یک ساعت مکانیکی را از درون جعبه خود بیرون بیاوریم تا علت کارکرد دقیق آن را درک کنیم.
ساعت های مکانیکی
انواع مختلفی از ساعت‌ها وجود دارند، بااین‌حال، در راستای اهداف ما، تنها ساعت‌های مکانیکی مورد توجه ما قرار دارند. قطعات اصلی که در داخل یک ساعت مکانیکی خواهید یافت عبارتند از: فنر (معروف به فنر اصلی)، دستگاه چرخ‌دنده (سه چرخ‌دنده جداگانه)، چرخ وزن‌دار و چرخ دنگ.
ساعت‌های مکانیکی را می‌توان در پیکربندی‌ها و سبک‌های مختلفی مونتاژ کرد، بااین‌حال، در این چهار قسمت تغییراتی بین آن‌ها وجود دارد:
فنر که به‌صورت دستی یا خودکار کوک می‌شود و انرژی لازم را تامین می‌کند. این انرژی از میان چرخ‌دنده‌ها و سپس چرخ دنگ عبور کرده و به درون چرخ وزن‌دار انتقال می‌یابد.
چرخ وزن‌دار، معروف به چرخ تعادل (یا صرفاً تعادل)، معادل آونگ موجود در ساعت‌های قدیمی‌تر است، به‌طوری‌که در آن، ابزار زمان‌سنجی، حرکت نوسانی آن است.
ساعت مکانیکی یکی از اختراعات قابل توجه به شمار می‌رود بااین‌حال این ساعت‌ها به هیچ وجه تمام و کمال نیستند. یکی از دلایل عمده آن، اتلاف مقادیر قابل توجهی از انرژی در فرآیند کار این ساعت‌ها است که با توجه به انتقال میزان بسیار بالای انرژی بین چرخ‌دنده‌های آن، اجتناب‌ناپذیر است. علاوه بر اتلاف انرژی، قطعات مکانیکی، صرف نظر از سطح بالای ایمنی طراحی آن‌ها، تحت تأثیر جاذبه، آهنربا، دما و سایر نیروهای خارجی قرار می‌گیرند.
همه این عوامل باعث می‌شود تا دقت عملکرد این ساعت‌ها در طول زمان پایین بیاید. با به‌کارگیری مواد و طرح‌های مختلف، برخی از آن مشکلات کاهش یافتند اما مسئله گرانش همچنان مشکل پابرجایی بود که همه ساعت‌شناسان با آن مواجه بودند. به دنیای توربیلون خوش آمدید.
ماهیت سازنده ساعت‌های توربیلون چیست؟
توربیلون نوعی تودرتوی مکانیکی پیچیده است که در درصد کمی از ساعت‌های لوکس یافت می‌شود. در یک ساعت توربیلون، چرخ‌های دنگ و تعادل درون محفظه‌ای دوار نصب شدهاند. با چرخیدن کل مجموعه ساعت در سرعتی آهسته (معمولاً یک دور در دقیقه)، حرکت توربیلون تعادل را ایجاد و اثرات گرانشی را خنثی کرده و با حذف عملی تغییرات زمان، باعث کارکرد دقیق این ساعت‌ها می‌شود. توربیلون یک تودرتوی مکانیکی است که فقط در ساعت‌های مکانیکی گران‌قیمت یافت می‌شود.
از نقطه‌نظر مهندسی و ساعت‌سازی، ساعت توربیلون دستاوردی چشمگیر به‌شمار می‌رود. این ساعت‌ها از نظر زیبایی‌شناسی، دلپسند، شگفت‌انگیز و قابل تحسین هستند. بسیاری از افراد علاقه‌مند به ساعت و کلکسیونرهای بزرگ، این ساعت‌ها را به‌عنوان اوج مهارت صنعت ساعت‌سازی می‌دانند و از نظر بسیاری از مردم نیز این ساعت‌ها «جام مقدس» یا به‌عبارتی دیگر، یکی از آن ساعت‌های تقریباً دست‌نیافتنی هستند که باید به کلکسیون خود اضافه کنند.
تاریخچه مختصر ساعت‌های توربیلون
ساعت توربیلون را آبراهام لوئیس برگه، ساعت‌ساز فرانسوی در اواخر قرن هجدهم اختراع کرد. به‌دلیل نیروهای گرانشی، چرخ دنگ بسته به موقعیت آن، کارکرد نسبتاً متفاوتی دارد. اگر ساعتی برای مدت طولانی در همان موقعیت گیر کرده باشد، برای مثال، در حالت عمودی داخل جیب شلوار نگه داشته شود، اثر تجمعی گرانش، باعث تغییر حرکت آن می‌شود. به همین دلیل، ساعت‌ها نیاز به تنظیم مداوم داشتند.
برگه که از تأثیر گرانش بر ساعت‌هایش ناامید شده بود، راه‌حلی هوشمندانه را مطرح نمود. او چرخ‌های دنگ و تعادل را درون محفظه‌ای دائماً در حال چرخش قرار داد تا سایش طبیعی کشش گرانشی به‌طور یکنواخت پخش شود. این راه‌حل او کامل نبود (امروزه طبق استدلال برخی افراد این راه‌حل اصلاً راه‌حل به شمار نمی‌آید) اما در آن زمان یک راه‌حل منحصربه‌فرد و کارآمد بود.
از زمان حیات برگه به بعد، سایر ساعت‌شناسان طرح اصلی او را در نمونه‌هایی مانند توربیلون‌های دو و سه‌محوره، توربیلون‌های دو و چهارگانه، توربیلون‌های پرنده و غیره توسعه داده‌اند. این تغییرات در توربیلون‌های اولیه به‌منظور مقابله بهتر با گرانش زمین و ظاهراً افزایش دقت ساعت‌ها در نظر گرفته شدهاند.
در ساعت‌های مدرن، توربیلون‌ها اغلب غیرضروری هستند. برگه از فناوری، علم و مواد در دسترس ساعت‌شناسان امروزی، بهره‌مند نبود. بسیاری از ساعت‌سازان به‌ویژه در صنعت ساعت‌سازی سوئیس همچنان از توربیلون استفاده می‌کنند. این ساعت‌های مدرن اغلب پنجره‌ای در قسمت جلو دارند تا توربیلون درون آن جلب توجه کند. باین‌حال، امروزه توربیلون‌ها فقط همین کارکرد جلب توجه را دارند.
چرا ساعت‌های توربیلون اینقدر گران‌قیمت هستند؟
اگر توربیلون‌ها هیچگونه کارکرد عینی در ساعت‌های مدرن ندارند، پس چرا شرکت‌ها هزینه زیادی بابت آن‌ها طلب می‌کنند؟ خیلی ساده بگوییم: چون می‌توانند.
مانند بسیاری از موارد مطرح در صنعت کالاهای لوکس، ارزش یک ساعت توربیلون مدرن به عملکرد آن نیست، بلکه به سبک و پیچیدگی آن بستگی دارد. توربیلون ابزاری فوق‌العاده پیچیده بوده که اغلب از ۴۰ قطعه مجزا تشکیل شده است و به مهارت قابل توجهی نیاز دارد. اینکه اکثر ساعت‌های توربیلون ساخت سوئیس هستند، بنا به دلایلی است.
برای سال‌های متمادی، ارزان‌ترین ساعت‌های توربیلون موجود در بازار در محدوده ۴۰ تا ۵۰ هزار دلار بودند که به عنوان مثال می‌توان ساعت «Extreme Tourbillon Regulator» ساخته شرکت آلپینا را با قیمت ۵۲۵۰۰ دلار به فروش رساند، در حالی‌که قیمت بسیاری از ساعت‌های توربیلون همچنان در حدود ۱۰۰.۰۰۰ دلار است.
برای ساعتی که عملاً غیرکاربردی‌ترین چیزی خواهد بود که به دستتان خواهید بست، این قیمت بسیار گزافی است.
بااین‌حال، در دهه گذشته، تغییراتی در صنعت ساعت‌سازی رخ داده است و مطابق روند مداوم موجود در این صنعت، انقلابی در صنعت ساعت‌سازی آسیا در حال وقوع است.
آیا امکان خرید یک ساعت توربیلون مقرون‌به‌صرفه میسر است؟
پیش از بررسی دقیق، باید تاکید کرد که «مقرون‌به‌صرفه‌بودن» اصطلاحی نسبی است.
با علم بر این، TAG Heuer از ساعت‌سازان معروف سوئیسی، اولین ساعت توربیلون مقرون‌به‌صرفه خود خود را در سال ۲۰۱۶ تولید کرد و ساعت ۱۵ هزار دلاری Heuer-02T (همان‌طور که گفتیم، مقرون به‌صرفگی نسبی است) به بازار عرضه کردند. برای یک ساعت‌ساز باقدمتی مثل TAG Heuer، تولید ساعت Heuer-02T نشانه‌ای قطعی از تغییر صنعت ساعت‌سازی بود. اگر در نمایندگی‌های معتبر ساعت‌فروشی آنلاین از جمله سایت Chrono24 ساعت‌های توربیلون را جستجو کنید، خواهید دید که، بعید است ساعتی با قیمت کمتر از چند ده هزار دلار پیدا شود.
بااین‌حال، برای روشن شدن مسئله، TAG Heuer اولین شرکت عرضه‌کننده یک ساعت توربیلون مقرون‌به‌صرفه نبود.
شرکت‌های ساعت سازی چینی در طول یک دهه گذشته در ساخت این ساعت‌ها از آن‌ها پیشی گرفته بودند.
اولین ساعت‌های توربیلون چینی عمدتاً از طراحی سوئیسی برخوردار بودند و همچنان با قیمت‌های چهار رقمی عرضه می‌شدند که انتخاب کاملاً ایده‌آلی برای خریداران ساعت طبقه متوسط جامعه نیست.
در بیش از ده سالی که از عرضه اولین ساعت‌های توربیلون مقرون‌به‌صرفه به بازار می‌گذرد، این فناوری پیشرفته‌تر و مقرون‌به‌صرفه‌تر شده است.
امروزه می‌توان ساعتی با قیمت ۵۰۰ تا ۷۰۰ دلار پیدا کرد (اگر در سایت‌ها ساعتی با برچسب قیمت ۵۰ دلاری مشاهده کردید، مراقب باشید). بحث‌های زیادی در جامعه ساعت‌سازان مبنی بر امکان دسته بندی ساعت‌های مقرون‌به‌صرفه در رده ساعت‌های توربیلونی مطرح است. استدلال متقابلی نیز مطرح می‌شود مبنی بر اینکه هرچند احتمالاً حرکات پیچیده این ساعت‌های لوکس در ارتباط با شگفتی‌های مهندسی مکانیک نباشند، اما این ساعت‌ها واجد شرایط آن هستند زیرا کل مجموعه چرخ دنگ درون محفظه‌ای دوار قرار داشته و حرکتی مداوم دارد.
آیا ساعت‌های توربیلون ارزان‌قیمت از کیفیت خوبی برخوردار هستند؟
اینکه از ساعت توربیلون ارزان‌قیمتتان خوشتان بیاید یا نه، اساساً به هدفتان از خرید آن بستگی دارد.
اگر این تصور غلط را دارید که ساعت‌های توربیلون دقیق‌ترین ساعت‌های موجود در بازار هستند، استدلالتان برای خرید ساعت توربیلون اشتباه است.
اکثر ساعت‌های غیرمکانیکی موجود در بازار، دقت عمل بیشتری (نسبت به ساعت‌های توربیلون ارزان‌قیمت) دارند. اگر خواسته شما دقت عمل بالاست، به سراغ ساعت‌های اتمی بروید.
اگر دلیل اصلی علاقه‌تان به ساعت‌های توربیلون، ظاهر باحال آن‌ها است، که البته باحال نیز هستند، خریدن یک ساعت مقرون‌به‌صرفه احتمالاً اشتیاق زیادتان را برآورده خواهد ساخت.
اگر هدفتان فقط خرید یک ساعت سوییسی است، با این منطق می‌توانید به سراغ خرید هر نوع ساعت سوئیسی دیگر هم بروید زیرا سوئیسی‌ها شماری از دقیق‌ترین و شیک‌ترین ساعت‌های موجود در بازار را می‌سازند. اگر دغدغه‌ای بابت قیمت ساعت ندارید ولی ساعت توربیلون چشمتان را گرفته است، به‌سراغ این برند سوییسی بروید.
اما سایر افراد، آسوده‌خاطر باشید، چون یک ساعت توربیلون قطعاً بیشتر از آپارتمان شما نمی‌ارزد.