نیکلاس هایک: اسطوره صنعت ساعت سازی

نیکلاس هایک با اقداماتی که در راستای احیای صنعت ساعت سوئیس انجام داد، به‌عنوان یکی از مشهورترین شخصیت‌های دنیای ساعت شناخته می‌شود.

او با بازگشایی درب‌های بازار ساعت جهان به روی صنعت سوئیس، میراث ماندگاری از خود به جای گذاشت، آن هم در زمانی که بحران کوارتز به‌سرعت در حال بیرون‌راندن ساعت‌سازان سوئیسی از این صنعت بود.

هایک گروه Swatch را با هدف بلندپروازانه‌ی بازپس گیریِ سرافرازیِ صنعت ساعت‌سازی سوئیس راه‌اندازی کرد. گروه Swatch، که رقیبی اصلی برای تهدید روزافزون ساعت‌های کوارتز به شمار می‌رفت، به اصلاح تعادل سهم بازار ساعت کمک کرد. در این مقاله به سیر و سلوک نیکلاس هایک و دستاوردهایش، که تاریخ صنعت ساعت را بازنویسی کردند، می‌پردازیم.

ماجرای آغاز شهرت

حتی پیش از وقوع بحران کوارتز که نزدیک بود برندهای ساعت های سوئیسی را ورشکسته کند، نیکلاس هایک نامی محبوب در دنیای تجارت به شمار می‌رفت. دستاوردهای او در راستای ایجاد انگيزه نوآوری و استراتژی‌های موفقیت‌آمیز، بی‌نظیر بودند. برای درک موفقیت و تاثیر وی در صنعت ساعت، بیایید از اولین فعالیت‌های او شروع کنیم. هایک که در شهر بیروت لبنان متولد شده بود، در سال ۱۹۵۱، پس از ازدواج با دختر یک کارخانه‌دار سوئیسی، به سوئیس مهاجرت کرد.

او کار خود را به‌عنوان یک کارشناس بیمه در یک شرکت سوئیسی آغاز کرد و به بیم‌سنجی ریسک و عدم قطعیت در آنجا پرداخت. او سپس کسب و کار مخصوص خودش را در سال ۱۹۶۳ برای مشاوره با شرکت‌های بزرگ اروپایی راه‌اندازی کرد. وی از ابتدای کار خود تا سال ۱۹۷۹ میلادی، فهرست بلندبالایی از ۳۰۰ مشتری در سراسر جهان فراهم کرده بود. بانک‌های سوئیسی با دیدن دستاوردهای هایک، از او خواستند تا انحلال دو شرکت ساعت‌سازی ASUAG و SSIH را تحت مدیریت خود قرار دهد. این رویداد نتیجه‌ی تسلط و چیرگی شرکت‌های ساعت‌ساز ژاپنی بود که ساعت‌های کوارتز خود را با قیمت‌های بسیار پایین و ویژگی‌های الکترونیکی، وارد بازار کرده بودند.

نتیجه‌ی این اتفاق، از دست رفتن تسلط ساعت‌سازان سوئیسی بر بازار بود که ساعت‌های سنتی‌شان را با قیمت بالا می‌فروختند. فلسفه هایک روی تولید کالاهایی با ارزش و کیفیت بالا برای بازاری انبوه متمرکز بود. به‌خصوص تولید این محصولات با هزینه‌ای کم در کشوری با دستمزد بالا. هایک با استفاده از این اصل، از توسعه و طراحی همه نوع ساعتی در سوئیس حمایت کرد تا دانش و تخصص ساعت‌سازی را در این کشور زنده نگه دارد.

در نتیجه، هایک دو شرکت ساعت‌سازی را منحل کرد و شرکت Swiss Corporation for Microelectronics and Watchmaking یا به اختصار SMH را در سال ۱۹۸۳ تأسیس کرد. در این مقطع زمانی، شرکت‌های بزرگ جهان بیشتر به‌دنبال نیروی کار آسیایی برای تولید محصولات انبوه ارزان‌قیمت بودند. از سوی دیگر، شرکت هایک در کانتون ژورا (منطقه‌ای در کشور سوئیس) ریشه دوانده بود. شرکت او ساعت‌های ارزان‌قیمتی با طرح‌های سرگرم‌کننده و پالت رنگی وسیع طراحی کرد. این اقدام وی، در واقع پاسخی به غول‌های کوارتز در حال ظهور مانند Seiko و Citizen محسوب می‌شد.

ظهور گروه Swatch

برند پرچم‌دار سواچ، از زمان آغاز به کار تا کنون، سالانه بیش از ۳۰۰ نوع ساعت جدید طراحی کرده است. برخلاف ساعت‌های سنتی، ساعت‌های Swatch تنها از ۵۱ قطعه تشکیل شده بودند که سرهم‌بندی‌شان را آسان‌تر می‌کرد. ماهیت سرگرم‌کننده و الگوهای رنگارنگ این ساعت‌ها نیز عرصه‌ی مد جدیدی را در سوئیس به ارمغان آورد. قیمت‌های فوق‌العاده پایین این ساعت‌ها، تا قیمت ۴۰ دلار به ازای هر ساعت، به مصرف‌کنندگان این اجازه را می‌داد تا چندین ساعت Swatch را، متناسب با موقعیت‌ها و حال و هواهای مختلف، خریداری کنند. اکثر ساعت‌های ساخته‌شده از جنس پلاستیک یا سیلیکون، عملکرد بی‌نقصی به‌عنوان ساعت‌های غیررسمی داشتند. این موضوع فشار رقابتی را روی ساعت‌های الکترونیکی که از آسیا می‌آمدند، بیشتر کرد.

هایک معتقد بود که مردم یک منطقه، محصولات محلی‌شان را بیشتر ترجیح می‌دهند. او خود به خود می‌دانست که با ظهور دو مدعی پیشرو در زمینه‌ی تولید ساعت‌های کوارتز، یکی از آسیا و دیگری از سوئیس، مصرف‌کنندگان اروپایی ساعت‌های منطقه خود را ترجیح خواهند داد. در نتیجه، شرکت SMH هایک صرفاً با نوآوری و معرفی طراحی‌های جدید، به‌آرامی راه خود را دوباره به بازار اروپا باز کرد.

اما او تنها به بازپس‌گیری سهم از دست رفته‌ی سوئیسی‌ها در بازار بسنده نکرد. شرکت او سالانه طرح و سبک‌های جدید زیادی به بازار معرفی می‌کند. با توجه به تعداد سبک‌های جدیدی که هر شش ماه یک‌بار معرفی می‌شوند، ساعت‌های قدیمی‌تر به تدریج کنار گذاشته شدند. به همین ترتیب، ساعت‌های قدیمی‌تر، به‌لطف نبوغ و سبک منحصر به فردشان، به ساعت‌های کلکسیونی و ارزشمند تبدیل شدند.

احیای صنعت ساعت سوئیس

در سال ۱۹۹۸، هایک نام شرکت SMH را به «گروه Swatch» تغییر داد. در این مقطع زمانی، هایک شرکت‌های ساعت‌سازی دیگری را نیز تحت مالکیت خود درآورد و به‌آرامی، همه‌ی این شرکت‌ها را زیر یک سقف آورد و سهم بیشتری از بازار را در سطح جهانی به دست آورد. با وجود این موضوع، هر یک از این شرکت‌های ساعت‌سازی به‌عنوان یک بخش مستقل به فعالیتشان ادامه دادند، بدون آن که در سبک، خصوصیات و ماهیتشان تغییری ایجاد شود. امروزه ۱۹ برند مختلف ساعت‌سازی بخشی از گروه Swatch به شمار می‌روند که از میان آن‌ها می‌توان به برندهای Omega، Longines و Rado اشاره کرد. هر برند، پیام خاص و در عین حال یکپارچه‌ی خودش را در طراحی، تولید و سرهم‌بندی قطعات ساعت در سوئیس دارد.

نام گروه Swatch نیز نوعی بازی با حروف کلمات Second Watch محسوب می‌شود و حرف S ابتدایی این نام برخاسته از نام کشور سوئیس (Switerland) است. هدف هایک از انتخاب چنین نامی این بود که مشخص کند محل تولید این ساعت کجا بوده و با توجه به قیمت پایین آن، مشتریان را ترغیب کند تا بیشتر از یک ساعت از این برند خریداری کنند. مسیر هایک برای رسیدن به چنین رویای بزرگی اصلا آسان نبود. بانک‌های محلی و سرمایه‌گذارانی که شیوه‌های او را زیر سؤال می‌بردند، اکنون از سود حاصل‌شده از موفقیت وی به خود می‌بالند. در اغلب موارد، ارزان‌بودن یک محصول به معنی پایین بودن کیفیت آن است و به همین دلیل، طرز فکر هایک برای ساخت ساعت‌های ارزان‌قیمت در سوئیس در ابتدا با مخالفت‌های زیادی مواجه شد.

تاسیسات او با استفاده از راهبردهای اتوماسیون، کار ساخت قطعات ساعت بدون دخالت انسان را تا بیش از ۱۲ ساعت در روز انجام می‌دادند. مهندسی و اجرای راهبردهای تجاری Swatch نه تنها به مشکلات دیرینه‌ی تولید ساعت‌های پرهزینه پرداخت، بلکه به‌دنبال اصلاح و نوسازی ساختارهای تجاری و مدیریت نیز بود. این تحول عظیم، خوش‌بنیه و جامع در تولید ساعت بود که ایده‌ی او را متمایز کرد و این صنعت رو به مرگ را احیا کرد. وعده‌ی هایک مبنی بر با استفاده از ساز و کارهای نوآورانه و تولید ساعت‌های با کیفیت، توانست طرز فکر غلط مخالفان خود را ثابت کند و عظمت از دست‌رفته‌ی ساعت‌سازی سوئیس را بازگرداند.

میراثی که برای همیشه در تاریخ جاودانه شد

بصیرت هایک برای رشد پایدار و کسب سهم بیشتری از بازار، موفقیتی چشمگیر است. ایده‌های تجاری و راهبردهای بازاریابی او تنها به دنیای ساعت ختم نمی‌شوند. شرکت‌های خودروسازی مانند مرسدس، خودروهای سری SMART خود را با الهام‌گیری از طرز فکر هایک معرفی و محصولات بی‌نظیر و غیرقابل‌مقایسه‌ای را روانه‌ی بازار کردند. هایک هم‌چنین عضوی از کمیته‌ی بین المللی المپیک، بانک جهانی و چندین سازمان بین‌المللی دیگر بود. او به ایجاد فرصت‌های شغلی بی‌شمار و افزایش استقلال مالی کمک‌های شایانی کرد.

هایک شدیدا معتقد بود کشورهایی که استقلال مالی‌شان را حفظ می‌کنند، سرپناه ایمنی بر حاکمیت دارند. به همین دلیل است که او همواره حامی تولید و ساخت ساعت‌های مچی درون خود کشور سوئیس بود. آن هم در رویارویی با بحران کوارتز، که با روی آوردن به بازارهای کار کم‌هزینه، در حال بیرون راندن ساعت‌سازان سوئیسی از این صنعت بود. امروزه گروه Swatch، که گل سرسبد سوئیس محسوب می‌شود، در صنعت ساعت‌سازی جهان و نوآوری‌های فنی پیشرو است.

به طور خلاصه، نیکلاس هایک با بصیرتی شکست‌ناپذیر وارد دنیای تجارت شد. نام و میراث هایک، به‌لطف همه‌ی دستاوردهایش، برای همیشه در تاریخ به عنوان یک اسطوره حک خواهد شد. هایک در سال ۲۰۱۰ درگذشت. از آن به بعد، نوبت پسر هایک شد تا مسیر پدرش را ادامه دهد و به میراث او ادای احترام کند.