نه چیزی که باید قبل از خرید اولین ساعت غواصیتون بدونید
از غواصهای حرفهای پشت میزنشین گرفته تا تازهکارهایی که گواهینامه اسکوبا گرفتن، انتخاب یه ساعت غواصی همیشه به اون سادگی که فکر میکنید نیست.
ببینید، میدونم که مثل خود غواصی، ساعتهای غواصی هم برای همه نیستن. ولی اگه روز جهانی اقیانوسها باعث شده به فکر خرید یه ساعت غواصی برای آخر هفتهها یا حتی گرفتن گواهینامه غواصی بیفتید، بهتره چند تا نکته اساسی رو در نظر بگیرید تا بتونید ابزارهای مفید رو از تبلیغات گل و گشاد بازاریابی ساعت تشخیص بدید.
اینایی که میگم برای غواصها و عاشقای ساعت غواصی شاید بدیهی باشه، ولی برای کسایی که غواص نیستن اصلاً اطلاعات رایجی نیست. پس اگه میخواید بیشتر از نوک پا وارد دنیای اسکوبا و ساعتهای غواصیش بشید، امیدوارم این توصیهها به دردتون بخوره.
۲۰۰ متر خیلی بیشتر از اون چیزیه که نیاز دارید
اصولاً همه تجهیزات غواصی باید بیش از حد نیاز مهندسی بشن. اینجوری اگه مشکلی پیش بیاد، یه ذره امنیت و قابلیت اضافی تو وسایلتون دارید. به همین خاطره که ساعتهای غواصی معمولاً تا عمق ۲۰۰ متر مقاومت دارن، در حالی که تو غواصیهای معمولی این مقدار دو برابر چیزیه که واقعاً لازمه.
اغراق نمیکنم. اونایی که گواهینامه PADI (یا مشابهش) رو گرفتن میدونن که غواصی تفریحی برای عمق حداکثر ۳۰-۴۰ متر آموزش میده. اگه بخواید عمیقتر برید، باید آموزشهای خیلی تخصصی و کاملاً غیرمعمول ببینید.
برای همه غواصهای دنیا، به جز یه مشت آدم حرفهای، ۲۰۰ متر مقاومت در برابر آب بیشتر از اون چیزیه که لازم دارن. هر چی بیشتر از این باشه فقط به درد پز دادن تو قایق غواصی میخوره، نه چیز دیگه.
استاندارد ISO 6425 یه راهنمای خوبه، نه یه قانون
آخرین بهروزرسانی ISO 6425 مربوط به سال ۲۰۱۸ میشه. این یه استاندارد برای ساعتهای غواصیه که سازمان بینالمللی استانداردسازی نگهداریش میکنه. مثل هر استاندارد دیگهای، یه سری قابلیتها و ویژگیهای طراحی رو پیشنهاد میکنه که یه ساعت رو برای غواصی مناسب میکنه و نشون میده سازنده چطور میتونه ساعت رو برچسبگذاری کنه.
درسته که تو بحثهای اینترنتی خیلیها این استاندارد رو معیار همه ساعتهای غواصی میدونن، ولی یادتون باشه که این فقط یه استاندارده، نه قانون. اصولش درسته – از خود ISO نقل قول میکنم – «این استاندارد برای ساعتهای غواصی طراحی شده که بتونن حداقل تا عمق ۱۰۰ متر زیر آب دووم بیارن و یه سیستم اندازهگیری امن دارن که زمان غواصی رو نشون میده و تو تاریکی هم قابل دیدنه.»
اگه یه ساعت غواصی دارید که خارج از این مشخصاته، مثلاً یه نقطه نورانی روی نقطه صفر مقیاس زمانسنج نداره یا حتی برای هر ۵ دقیقه یه علامت نورانی نداره، به این معنی نیست که نمیشه ازش برای غواصی استفاده کرد یا نمیتونه پشتیبان خوبی برای کامپیوتر غواصی باشه. این استاندارد قراره جامع و قابل تکامل باشه – نه کامل.
به زندگی روی خشکی هم فکر کنید
اینو من تو طول دوران غواصی و ساعت غواصیم یاد گرفتم – ساعت غواصیتون لازم نیست یه تیکه بزرگ فولاد باشه که فقط روی لباس غواصی یا وقتی دور و برتون یه اقیانوس آزاد هست کار کنه. درسته، یه ساعت غواصی سخت و ابزاری میتونه خیلی باحال باشه، ولی همونطور که بالا گفتم، شما فقط به یه ساعت نیاز دارید که یه سری مشخصات قابل دسترسی رو داشته باشه.
ساده بگم، ساعت غواصیتون میتونه راحت ساعت روزمرهتون هم باشه. به Rolex Submariner، Omega Seamaster یا هزار تا مدل ساعت غواصی Seiko فکر کنید – همهشون میتونن هر روز دستتون باشن و در عین حال از پس تقریباً هر نوع غواصیای که به ذهنتون میرسه بر بیان. مگه اینکه براتون جالبتر باشه چیزی دستتون کنید که فقط زیر آب معنی داره، وگرنه به یه چیزی فکر کنید که هم کاربردی باشه و هم معمولی.
چسبندگی حلقه دور صفحه ساعت مهمه
اگه میخواید یه ساعت غواصی بخرید که واقعاً باهاش غواصی کنید، باید بتونید از بِزِل (حلقه دور صفحه) برای کارهایی بیشتر از زمانسنجی تحویل پیتزا استفاده کنید. مشکل اینجاست که خیلی از بزلها طوری طراحی نشدن که وقتی خیسن یا دستکش دستتونه، بشه خوب گرفتشون. درسته، گاهی وقتها میشه بزل رو وقتی دستتون و ساعت خشکه تنظیم کرد، مثلاً تو قایق غواصی – ولی اگه بخواید یه غواصی با شنای سطحی طولانی انجام بدید چی؟ یا اگه بخواید زیر آب بزل رو بچرخونید تا چیزی غیر از زمان کف رو اندازه بگیرید چی؟
یکی از اولین و دست و پا چلفتیترین لحظات من تو غواصی وقتی بود که سعی میکردم اون نوار باریک دندونهدار (یا بدتر، یه بزل صاف) رو با دستکش غواصی ۷ میلیمتری بگیرم، اون هم وقتی که رو امواج بالا و پایین میشدم و همغواصیهام داشتن میرفتن زیر آب، در حالی که دستم لیز میخورد یا بزل از علامتی که میخواستم رد میشد.
درسته که این ویژگی خیلی مهم نیست، ولی دقیقاً یادمه وقتی داشتم تو Kelvin Grove ونکوور غواصی میکردم و یه Seiko SRP777 دستم بود، میتونستم راحت بزل رو به خاطر شکل و شیارهاش تنظیم کنم. همین چیزای کوچیکن که یه ساعت ابزاری رو، خب، ابزاری میکنن.
نور برای خوانایی مهمه، نه دوام
وقتی غواصی نمیکنید، بهترین نور (لوم) اونیه که روشن و طولانی بدرخشه. غواصی این سناریو رو عوض میکنه. اگه زیر آب به نور نیاز دارید، یعنی یا تو آب تیره و کدر غواصی میکنید یا دارید شب غواصی میکنید. در هر صورت، باید یه چراغ قوه همراهتون باشه.
پس، دوام نور زیر آب خیلی مهم نیست چون میتونید سریع با یه چراغ قوه نور ساعت رو شارژ کنید و بیشتر غواصیها معمولاً بین ۳۰ تا ۶۰ دقیقه طول میکشن. چیزی که خیلی مهمه خواناییه. چقدر سریع میتونید به ساعتتون نگاه کنید و عقربه دقیقهشمار و موقعیتش نسبت به نقطه روی بزل رو بفهمید؟
من بیشتر غواصیهام رو اطراف ونکوور انجام دادم، جایی که آب تیره و کدر معمولاً عادی بود و از اونجایی که کامپیوتر غواصیم نور پسزمینه فعال نداشت، معمولاً از ساعت غواصیم استفاده میکردم تا سریع زمان سپری شده رو ببینم. میشد کامپیوتر غواصیم رو با نور شارژ کرد، ولی فقط چند دقیقه دووم میآورد در حالی که بیشتر ساعتهای غواصی خوب از همون شنای سطحی میدرخشیدن.
بند ساعت خیلی مهمه
بیشتر ساعتهای غواصی با یه گزینه روزمره برای بند فروخته میشن، چه دستبند فلزی باشه چه چیز دیگه. بعضیهاشون یه گزینه دوم برای غواصی دارن، در حالی که بقیه یه قسمت اضافه برای غواصی تو سگک دستبند دارن. مفید بودن این راهحلها خیلی بستگی داره به اینکه کجا غواصی میکنید و چه لایه محافظی میپوشید (مثلاً ضخامت لباس غواصی یا حتی ضخیمتر، لباس خشک).
اگه تو آب گرم غواصی میکنید، ممکنه بتونید اون قسمت اضافه رو باز کنید و ساعت غواصیتون رو روی آستین یه لباس غواصی نازک بکشید. یا شاید آب اونقدر گرم باشه که نیازی به دستکش نداشته باشید، پس ساعت میتونه همونجای معمولی روی مچتون بمونه.
ولی اگه تو آب سردتر غواصی میکنید یا فقط ترجیح میدید برای ایمنی و گرما دستکش بپوشید، به یه راهحل نیاز دارید که بیشتر کش بیاد، چه یه بند لاستیکی به اندازه کافی بلند باشه، چه یه دستبند با یه سیستم کشویی فوقالعاده مثل اون چیزی که تو Tudor Pelagos هست، یا حتی یه تیکه اضافی بند که به عنوان رابط استفاده میشه تا دور ساعد لباس خشکتون بپیچه.
من همه این راه حلها رو امتحان کردم و شیکترینش قطعاً مال Tudor بود، ولی یه بند لاستیکی بلند رو نمیشه شکست داد و راحت میشه روز غواصی عوضش کرد. اگه برنامه دارید گواهینامه بگیرید و تو آبهای نه چندان گرمسیری غواصی کنید، این چیزیه که باید بهش فکر کنید.
رنگ غواصی نمیکنه
شاید بدیهی به نظر برسه که هر چی عمیقتر میرید نور کمتری هست، ولی میدونستید که تغییرات نور روی رنگهایی که بدون چراغ قوه میبینید هم تأثیر میذاره؟
راسته! درسته که ساعتهای غواصی از رنگارنگترین طراحیهای بازار رو دارن، ولی رنگها با توجه به طول موجشون تو عمق جذب میشن. هر چی طول موج بیشتر باشه، کمتر به عمق نفوذ میکنه. در نتیجه، قرمز حدود ۴.۵ متری محو میشه، نارنجی حدود ۷.۵ متری، زرد تا حدود ۱۳.۵ متر دووم میاره و سبز تا ۲۳ متری خاکستری میشه. تازه، این اعداد تقریبی شامل حرکت افقی نور زیر آب هم میشه، پس رنگها میتونن خیلی زود ناپدید بشن.
هر چقدر هم که عاشق Doxa Professional باشم، اون صفحه نارنجی روشنش احتمالاً بیشتر به درد عرشه قایق غواصی یا یه بار تیکی بعد از یه روز عالی غواصی میخوره.
یه ساعت غواصی ساده بخر
این برای همه وسایل غواصی صدق میکنه، ولی مخصوصاً برای ساعتها و حتی بیشتر اگه هنوز دارید مهارتهای اسکوبای خودتون رو تقویت میکنید – یه ساعت غواصی پیچیده فقط دست و پاگیره.
اون ساعت غواصی گنده رو میبینی که سوپاپ خروج هلیوم داره، مکانیزم قفل بزل داره و یه عقربه کوچولو داره که عمق رو روی صفحه نشون میده؟ بهش نیاز نداری. ممکنه باحال باشه – که احتمالاً هست – و حتی ممکنه کاربردی هم باشه، ولی بهش نیاز نداری. یه ساعت غواصی باید ساده و راحتالاستفاده باشه. پیچیدگی اضافه فقط کارکرد اصلی (یعنی پیگیری مدت زمان غواصی) رو زیر لایههایی از مطالب بازاریابی و دردسرهای ارگونومیک پنهان میکنه.
به کلاسیکها نگاه کن، همه چیز رو پوشش میدن بدون اینکه هدف اصلی استفاده ازشون موقع غواصی رو از دست بدن.
از ساعت غواصیت مراقبت کن تا اون هم از تو مراقبت کنه
اگه گواهینامه بگیرید، این رو تو سرتون فرو میکنن، ولی همه وسایل غواصی بعد از غواصی به یه سرویس مختصر نیاز دارن، از جمله ساعت غواصیتون. مهمترین کار، مخصوصاً اگه تو آب شور غواصی میکنید، اینه که وسایلتون رو با آب شیرین بشورید.
ساعتت رو بردی غواصی؟ بشورش وگرنه ممکنه شن و رسوبات نمک زیر بزل جمع بشن و درست کار کردنش رو مختل کنن.
غیر از شستن، ساعتت رو تو فواصل مناسب سرویس کن و مطمئن شو ساعتساز یه تست فشار انجام بده تا تأیید کنه ساعتت هنوز طبق مشخصات کار میکنه. نادیده گرفتن این کارهای ساده به همون اندازه احمقانهست که یادت بره قبل غواصی تاج ساعت رو ببندی. در هر صورت، از سیل لذت ببر.