بازار خاکستری ساعت مچی چیست و چطور کار میکنه؟
خیلی از ساعتهای لوکس توی بازار خاکستری با قیمتی ۲۰ تا ۳۰ درصد پایینتر از قیمت خردهفروشی عرضه میشن. حتی ساعت محبوب امگا اسپیدمستر پروفشنال مونواچ هم حدود ۱۳ درصد زیر قیمت پیشنهادی کارخانه پیدا میشه. با این حال، بعضی از ساعتهای کمیاب با قیمتی بیش از سه برابر قیمت رسمی فروخته میشن. توی این مقاله، نگاه دقیقتری به بازار خاکستری ساعتهای لوکس و نحوه کارکردش میندازیم.
بازار خاکستری: مسئلهای که سیاه و سفید نیست
ساعتهای لوکسی که توی بازار خاکستری معامله میشن، از کانالهای فروش سنتیتر دور میزنن. بیشتر برندهای بخش کالاهای لوکس سعی میکنن تا جای ممکن کنترل توزیع محصولاتشون رو در دست داشته باشن. توی صنعت ساعت، تولیدکنندهها به طور سنتی ساعتهاشون رو به فروشندگان مجاز و جواهرفروشها، یعنی همون خردهفروشان رسمی، تحویل میدن. از نظر تئوری، فقط اینها هستن که اجازه دارن ساعتها رو توی مغازهها و فروشگاههای آنلاینشون بفروشن.
این فروشندهها اغلب مجبورن سفارشهای بزرگی از ساعتها رو که شامل مدلهای کمطرفدارتر هم میشه، یکجا قبول کنن. این یعنی که معمولاً باید موجودی اضافی رو نگه دارن. گاهی اوقات، موجودی اضافیشون رو به فروشندههای دیگهای میفروشن که قرارداد نمایندگی با کارخانه اصلی ساعتسازی ندارن. این فروشندهها هم به نوبه خودشون میتونن ساعتهای نو رو با تخفیفهای زیاد از طریق کانالهای فروش خودشون، مثل مغازههاشون یا پلتفرمهای آنلاین بفروشن.
این فروشندههای بازار خاکستری معمولاً ساعتها رو از خارج تهیه میکنن. این کار چند تا مزیت داره؛ مثلاً بعضی مدلها توی بعضی مناطق محبوبیت کمتری دارن و بعضی کشورها مالیات بر ارزش افزوده کمتری دارن، یعنی خرید ساعت از خارج و وارد کردنش به صرفه است.
یه بازار خاکستری نسبتاً بیقانون هم برای ساعتهای دست دوم وجود داره. توی سالهای اخیر، برندهایی مثل ادمارس پیگه شروع کردن به خرید ساعتهای دست دوم، سرویس کردنشون و فروش دوبارهشون به عنوان “دست دوم تأیید شده” با گارانتی کارخانه. این تقریباً شبیه بازار ماشینهای دست دوم هست که برندهای پیشرو، ماشینهای دست دوم خودشون رو میخرن، سرویس میکنن و دوباره میفروشن.
برخلاف بازار سیاه، همه ساعتهای بازار خاکستری به طور قانونی فروخته میشن. ساعتها اصل هستن و معمولاً با جعبه و مدارک اصلیشون میان. البته در مورد ساعتهای دست دوم، معمولاً بعضی قطعات و لوازم جانبی اصلی در طول سالها عوض میشن یا گم میشن، یعنی هر مجموعهای کامل نیست. بنابراین مهمه که قبل از خرید یه ساعت قدیمی تحقیق کنی و از فروشنده کلی سؤال بپرسی. ساعتهایی که توی بازار سیاه فروخته میشن معمولاً تقلبی یا دزدی هستن. بهتره از اونها دوری کنی، چون معاملهشون غیرقانونیه.
بهتر از قیمتهای نمایندگی
خیلی از ساعتهایی که توی بازار خاکستری فروخته میشن، قیمتهای رقابتیتری نسبت به نمایندگیهای مجاز دارن. مدلهای کمطرفدارتر معمولاً ۲۰ تا ۳۰ درصد کمتر از قیمتهای رسمی فروخته میشن. مثلاً ساعتهای غواصی و خلبانی از کارخانه سوئیسی گلایسین رو میشه با ۴۵ تا ۵۷ درصد کمتر از قیمت خردهفروشیشون پیدا کرد.
این یه مثال حدی هست و لزوماً نشوندهنده کل بازار خاکستری نیست. مثلاً در مورد ساعتهای تگ هویر اوضاع یه کم فرق میکنه. کرونوگراف محبوب کررا، مدل CV2A1R.BA0799، قیمت رسمی ۴,۶۵۰ دلار داره. اما قیمتش توی بازار خاکستری حدود ۲۶ درصد کمتره. تگ هویر اتاویا با موتور داخلی هویر ۰۲ حدود ۳,۸۰۰ دلار قیمت داره که میتونه حدود ۱,۳۰۰ دلار به نفعت باشه.
همینطور، مدلهای استاندارد امگا معمولاً ارزونتر هستن. البته این شامل نسخههای محدود نمیشه. میتونی سیمستر ۳۰۰M مدل 210.30.42.20.01.001 رو توی بازار خاکستری با قیمت حدود ۴,۲۰۰ دلار بخری که تقریباً ۱,۰۰۰ دلار کمتر از قیمت اکثر نمایندگیهای مجازه. حتی ساعتهای تموم شده رولکس هم با قیمتهای پایینتر پیدا میشن. یه دیتجاست ۴۱ دو رنگ روی بند جوبیلی قیمت رسمی بالای ۱۳,۰۰۰ دلار داره. میتونی همون ساعت رو آنلاین زیر ۱۲,۰۰۰ دلار پیدا کنی. به طور کلی، رولکسهای دو رنگ، طلا و پلاتین توی بازار خاکستری ارزونتر هستن، اما این در مورد مدلهای استیل رولکس صدق نمیکنه.
گرونتر از فروشندگان رسمی
ساعتهای اسپرت رولکس سالهاست که خیلی پرطرفدار هستن و این باعث شده قیمتهاشون توی بازار خاکستری سر به فلک بکشه. نسخههای استیل دیتونا، GMT-Master II و سابمارینر به خصوص محبوب هستن. تقاضای شدید باعث شده ویترین اکثر فروشندگان رسمی خالی باشه. اگه خیلی دلت رولکس میخواد، یا باید با یه مدل طلای کمطرفدارتر کنار بیای یا اسمت رو توی لیست انتظار چند ساله بذاری. اگه نمیخوای صبر کنی، باید انتظار داشته باشی خیلی بالاتر از قیمت لیست بخری. دیتونای استیل ۲۰۱۶ با بزل سرامیکی رسماً کمی بالای ۱۳,۰۰۰ دلار قیمت داره. اما قیمتها توی بازار خاکستری تا ۲۶,۰۰۰ دلار هم میرسه! مدل خواهرش از جنس طلای سفید فقط حدود ۶,۵۰۰ دلار گرونتره.
ساعت غواصی نمادین سابمارینر بدون تاریخ قیمت رسمی حدود ۸,۰۰۰ دلار داره. اوایل ۲۰۲۰، نمونههاش توی بازار خاکستری ۲۵ درصد بالاتر از این قیمت فروخته میشدن. یه اختلاف قیمت چشمگیر دیگه رو میشه توی GMT-Master II با بزل آبی و مشکی، معروف به بتمن، مدل 126710BLNR دید. نسخه ۲۰۱۹ با بند جوبیلی از فروشنده رسمی حدود ۹,۷۰۰ دلار قیمت داره، اما توی بازار خاکستری ۶۵ درصد گرونتره.
یه مورد حتی افراطیتر، ناتیلوس استیل پتک فیلیپه. اگه به این ساعت لوکس اسپرت علاقه داری، انتظار داشته باش توی اتاق کناری فروشگاه باهات مصاحبه کنن. درباره اینکه چرا میخوای ساعت رو بخری ازت سؤالپیچت میکنن. با یه کم شانس، اسمت میره توی یه لیست انتظار چند ساله. قیمت رسمی مدل سه عقربه ۵۷۱۱ در حال حاضر کمی زیر ۳۰,۰۰۰ دلاره، اما تعجب نکن اگه توی بازار خاکستری ساعتهایی با قیمت بالای ۶۵,۰۰۰ دلار ببینی.
تولیدکنندهها درباره بازار خاکستری چیکار میکنن؟
برندهای بزرگ بخش لوکس ترجیح میدن کنترل کانالهای توزیعشون رو در دست داشته باشن. نوسانات زیاد قیمت در هر جهتی این کنترل رو تضعیف میکنه. بنابراین، بازار خاکستری به طور کلی یه موضوع حساس برای تولیدکنندههای ساعته. البته اونها هم تا حدی مقصر این پدیده هستن چون تعداد تولید رو کنترل میکنن. بعضی تولیدکنندهها، از جمله رولکس، پتک فیلیپ و ادمارس پیگه استراتژیهایی برای خشکوندن بازار خاکستری ساعتهاشون طراحی کردن.
ادمارس پیگه که یه شرکت خانوادگیه و به خاطر رویال اوک افسانهایش معروفه، توی سالهای اخیر بوتیکهای خودش رو باز کرده تا زنجیرههای توزیع سنتی رو قطع کنه. این باعث شده ساعتهای نوی کمتری سر از بازار خاکستری در بیارن. علاوه بر این، بعضی تولیدکنندهها مشتریهایی رو که معلوم میشه ساعتهای لوکس نو رو دوباره میفروشن، توی لیست سیاه قرار میدن. اگه اسمت توی این لیست سیاه بره، انتظار داشته باش توی هر لیست انتظار آیندهای بری ته صف. بعضی از فروشندههای رسمی حتی چند ماه صبر میکنن تا کارت گارانتی ساعت جدید رو به خریدارها بدن، که این جلوی فروش سریع رو میگیره.
آیا میتونم از بازار خاکستری ساعت بخرم؟
خبر خوب اینه که آره! همه ساعتهای توی بازار خاکستری اصل هستن و قانونی فروخته میشن. با این حال، همیشه باید قبل از خرید هر ساعت قدیمی یا دست دوم تحقیق کنی. ببین قاب، موتور، بند، صفحه، عقربهها و شیشه ساعت همه اصل هستن یا نه. ساعتهای قدیمیتر معمولاً شیشه یا بندشون عوض شده. همچنین، بعضی تولیدکنندهها مثل رولکس موقع سرویس (که هر پنج تا هفت سال انجام میشه) هر قطعه آسیب دیده رو عوض میکنن یا خط و خشها رو پولیش میکنن. بعضی از طرفدارهای سرسخت ساعت این رو انحراف از شرایط اصلی ساعت میدونن.
یادت باشه که بعضی تولیدکنندهها گارانتی ساعتهای بازار خاکستری رو قبول نمیکنن. برندها میدونن کدوم ساعتها به کدوم کشور رفته و بنابراین تا حدی میتونن منشأشون رو ردیابی کنن. تولیدکنندهها احتمالاً این رو هم میدونن که ساعتت رو از فروشنده رسمی خریدی یا از بازار خاکستری. با این حال، خرید ساعت از بازار خاکستری نباید مانع این بشه که بتونی برای سرویس یا تعمیر کارخانه پول بدی.
