طلای بنفش چیست؟
با اینکه هنر ساعتسازی ذاتاً به گذشتهها بازمیگردد، چیزی که این هنر را به دوران معاصر متصل میکند نوآوریهاست. پیشرفتهایی نظیر لایهنشانی به روش انباشت بخار فیزیکی(PVD)، سرامیک و ماشینکاری یاقوت کبود این امکان را فراهم کرده است که قابهای ساعت رنگارنگی تولید شود که نمیشد ۵۰ سال قبل آنها را در خواب هم دید. بااینحال مادهای وجود دارد که هنوز در صنعت ساعتسازی کاربرد گستردهای پیدا نکرده است و این سو شهرت میتواند آن را به رقیبی عالی تبدیل کند. ممکن است اولین باری که طلای بنفش را میبینید فکر کنید یک شوخی بزرگ باشد، اما کاملاً واقعی است و درخششی اسرارآمیز دارد.
طلای ۱۸ عیار برای مدتی طولانی بهترین مادهای بود که در ساخت وسایل لوکس به کار میرفت. تقریباً ۷۵ درصد ترکیباتش طلای خالص است و این احتمالاً بیشترین میزان طلایی است که میتوانید استفاده کنید و در عینحال ساختار محکم و دوام آن را هم حفظ کنید. ۲۵ درصد دیگر هم بسیار مهم است، چراکه رنگ نهایی محصول را تعیین میکند. در طلای زرد که رایجترین نوع است، به یکاندازه مس و نقره استفاده میشود تا درخشش طلای خالص بازتولید شود. برای تولید رنگهای گرمتر مثل رزگلد، طلای قرمز و صورتی میزان مس بیشتر میشود تا کمی طیف نارنجی به محصول اضافه شود؛ مقداری در بازهی ۲۰ تا ۲۵ درصد. در طلای سفید بسته به میزان مقاومت مدنظر از یک یا چند نوع مادهی سفید مثل نیکل، نقره یا پالادیوم استفاده میشود.
نحوهی ساخت آلیاژهای مختلف طلای ۱۸ عیار را میتوان به سادگی متوجه شد. بااینوجود ساخت طلای بنفش به این سادگیها نیست. شاید فکر کنید که مواد افزودنی مصنوعی در تولید رنگ بنفش نقش دارند یا یک نوع روکش است، اما درواقع ترکیبی از طلا و آلومینوم است. فرض کنید که طلای زرد، سفید و رزگلد شبیه نوعهای مختلف میلکشیک هستند. میتواند شیره به آن اضافه کنید تا رنگ و طعمهای مختلفی تولید کنید، اما درنهایت باز هم میلکشیک هستند و می توانید به راحتی آنها را بنوشید. طلای بنفش اینطور نیست و این نشاندهندهی تفاوت فنی میان آلیاژ و ترکیب میانفلزی است. اگر طلای سفید مثل این باشد که میلکشیک را هم بزنید، طلای بنفش بیشتر شبیه این است که از یکاتم اکسیژن و دو اتم هیدروژن استفاده کنید تا آب تولید کنید. این حالت ترکیب نیست، بلکه چیز جدیدی است.
امیدوارم متالورژیستها، شیمیدانها و فیزیکدانها من را بابت مثال میلکشیک و آب ببخشند، چون در عمل بسیار پیچیدهتر است، اما آنقدر واقعی هستند که به ما کمک کنند که بفهمیم چرا ساخت طلای بنفش سخت است. شیمیدانی به نام نایلرد اخیراً در مسیر ساختن طلای بنفش این موضوع را در کانال یوتیوبش مطرح کرده است و بسیار پیشنهاد میکنم که اگر یک ساعت وقت دارید، آن ویدئو را ببینید. این ماده ذاتاً در هر مرحله از کار دربرابرتان مقاومت میکند. هربار که یکی از مشکلات را رفع میکنید، موضوع دیگری را باید بررسی کنید. علاوه بر آن، طلای بنفش به شکننده بودن در حالتهای مختلفش شهرت دارد که آن را برای صنعت جواهرسازی به انتخاب بسیار بدی تبدیل میکند. بااینوجود، اگر روند آن بهدرستی طی شود، میتوان طلای بنفش پایدار، بادوام و زیبا تولید کرد.
طلای بنفش در سال ۲۰۰۰ اختراع شد، پس مادهی بسیار تازهای است. بهطورطبیعی فقط در طی یک اتفاق کمنظیر به اسم طاعون بنفش دیده میشود که در آن طلا و آلومینیوم در مدارهای مجتمع همجوشی میکنند و رسانایی ضعیفی تولید میکنند. چند روش ثبتشده برای ساخت طلای بنفش چاپ شده است و با ویدئوي اخیر نایلرد بهنظر میرسد که علاقهی مجددی برای بهتر کردن روش ساخت آن در ابعاد بزرگ ایجاد شود. اینجا جایی است که ساعتها میتوانند از نظر تئوری وارد بازی شوند.
هرچهقدر هم که برندهای مختلف از قابهای فولادی بازیافتشده، بندهای پلاستیکی یا بستههای مقوایی استفاده کنند، صنعتساعتسازی همواره صنعت زبالهزایی است. حتی ساعتهایی با قیمت مناسب هم از یک نظر کالای لوکس بهشمار میروند، چون داشتنشان ضروری نیست و با این کمبود پایداری بسیار غیرواقعی برخورد میشود. میخواهد صفحهی مینای گراند فیو باشد که صدها مورد از آنها در تست کیفیت رد میشود یا منبعی باشد که برای ساخت قاب بسیار کمیاب است. کمبود این مواد و روند دشوار ساخت، ساعتها را بسیار وسوسهانگیز میکند. طلای بنفش مانند سایر مواد به خودیخود زبالهزا نیست، بااینحال نیاز شرکتهای R&D به ساخت قابهای طلای بنفش، خود یک چالش اساسی است. از آن چالشهایی که قطعاً ساعتسازها را به خود جذب میکند، درست مانند سرامیکهای زرد روشن، کربن مصنوعی یا یاقوت رنگی.
از نظر مد هم طلای بنفش برای ساعتها ارزشمند است. کاملاً منحصربفرد است و در جمع تک است. برعکس طلای سفید که با فولاد اشتباه گرفته میشود یا رزگلدی که مردم از آن خسته شدهاند. این طیف بنفش مانند پوششهای PVD که در ساعتهای ارزان بهکار مي رود، زننده و ناخوشایند نیست و جالب است که ببینیم بعد از قلممو کشیدن، سندبلاست، پرداختهشدن و کارهای نهایی به روشهای خلاقانهی دیگر به چه شکلی در میآید. صفحههای بنفش در سال ۲۰۲۲ بسیار محبوب بودند، پس بهراحتی میتوان تصور کرد که قابهایی با طلای بنفش را در سالهای آینده در دست علاقهمندان به ساعت ببینیم.
