سابدایل یا زیرثانیه در ساعت مچی چیست؟
اگر با اصطلاحات مربوط به دنیای ساعت آشنایی ندارید، ممکن است در رابطه با تفاوت‌های ظریف بین انواع مختلف سابدایل یا قابلیت‌های آنها اطلاعات خاصی نداشته باشید.
در این راهنمای سریع، قصد داریم اطلاعاتی در رابطه با ساب‌دایل‌ها و تفاوت‌هایشان ارائه دهیم و تا حدودی به پیش‌زمینه‌ی آنها بپردازیم.
با مطالعه‌ی این مطلب درک بهتری از ساب‌دایل‌های مختلف خواهید داشت و خواهید توانست دوستان و خانواده‌تان را با اطلاعات جدیدتان تحت‌تأثیر قرار دهید.
سابدایل یا زیرثانیه چیست؟
همانطور که از نامش پیداست، سابدایل یا زیرثانیه، صفحه‌ای فرعی روی صفحه‌ی اصلی ساعت است. اگرچه برخی از ساعت‌های مچی تنها یک صفحه (ساعت‌شمار) دارند، اغلب تا چهار صفحه‌ی فرعی نیز بر روی صفحه‌ی اصلی ساعت‌های مچی موجودند.
برخلاف تصور بسیاری افراد، این صفحات فرعی یا ساب‌دایل‌ها استفاده‌ای بیش از زیبایی یا کاربرد سنتی بر صفحه‌ی ساعت دارند. ساب‌دایل‌های موجود روی صفحات اصلی ساعت‌های مچی از ابتدای پیدایش کاربردهای بسیار مفیدی داشته‌اند.
ساب‌دایل‌ها را می‌توان تحت‌عنوان صفحه‌ی ساعت کمکی یا فرعی نامید و طبق تعریف، ساب‌دایل‌ها نشانگر اطلاعات متنوعی هستند. آنها ممکن است نشانگر عقربه‌ی دوم، زنگ هشدار، ساعت رسمی منطقه‌ای دیگر از جهان، تقویم یا کرنوگراف باشند.
تاریخچه‌ی سابدایل
برخلاف تصور مردم، ساب‌دایل‌ها از قرن هفدهم وجود داشته‌اند و در ابتدای پیدایش معمولاً برای نمایش روز یا تاریخ استفاده می‌شدند.
کاربرد ساب‌دایل‌ها در طول زمان تکامل یافته است، و با ظهور ساعت‌های مچی پیشرفته‌تر، ساب‌دایل‌ها به‌عنوان ثانیه‌شمار مورد استفاده قرار گرفتند. ساعت‌های مچی ابتدایی حتی برای نشان‌دادن دقیق زمان نیز مشکل داشتند، بنابراین تا مدت‌ها استفاده از ساب‌دایل‌ها در ساعت‌های مچی امر رایجی نبود.
امروزه استفاده از ساب‌دایل‌ها توسط برندهای محبوب ساعت‌های مچی و اکثر ساعتسازان بسیار رایج شده است. برخی از مدل‌های خاص ساعت مچی ظاهری منحصربه‌فرد دارند، حتی اگر مشتریان این ساعت‌ها از دلایل اصلی استفاده از ساب‌دایل‌ها باخبر نباشند.
در صنعت ساعت‌سازی مدرن، ساب‌دایل‌های متنوع با کاربردهای متفاوت موجود است. به طرز شگفت‌انگیزی، برخی از ساب‌دایل‌ها به همان اندازه که در ظاهر ساعت تاثیر دارند، کاربردهای مفیدی نیز دارند.
کامپلیکیشن در ساعت به چه معنی است؟
شاید اصطلاح واچ کامپلیکیشنرا شنیده باشید، این اصطلاح به معنی مشکل‌داربودن ساعت شما نیست، بلکه بدین معنی است که یک ساعت امکانات دیگری غیر از نشان‌دادن زمان ( ثانیه‌شماری، دقیقه‌شماری و ساعت‌شماری) داشته باشد.
بنابراین بسیاری از ساب‌دایل‌ها در زمره‌ی واچ کامپلیکیشن قرار می‌گیرند. وجود واچ کامپلیکیشن در ساعت مچی ارزش افزوده‌ای برای خریدار ایجاد می‌کند یا تنها موجب ایجاد ظاهر بهتری برای ساعت به‌لحاظ زیبایی‌شناسی می‌شود.
با ظهورگوشی‌های هوشمند، بسیاری از واچ کامپلیکیشن‌ها از ساعت‌های مچی حذف شدند، چرا که کاربران گوشی‌های هوشمند این امکان را پیدا کردند که اطلاعات موردنیازشان را از گوشی‌های هوشمند و از طریق اینترنت به‌دست آورند.
با پیشرفت گوشی‌های هوشمند، خریداران و کاربران ساعت‌های مچی، دیگر نیازی به واچ کامپلیکیشن‌ها در ساعت‌های مچی نداشتند و همین امر کاربرد این قابلیت را در این نوع ساعت‌ها محدود کرده است. هم‌اینک وجود واچ کامپلیکیشن‌ها تنها امری سنت‌گرایانه است و بیشتر از کاربردی‌بودن، در ظاهر ساعت‌های مچی موثر هستند.
انواع ساب‌دابل‌های مختلف
هدف از این بخش معرفی خلاصه‌ی برخی از محبوب‌ترین انواع ساب‌دایل‌های مورداستفاده در صنعت ساعت‌سازی است. البته مواردی که در اینجا به آن اشاره خواهیم کرد، کل انواع ساب‌دایل‌ها را شامل نمی‌شوند، اما رایج‌ترین انواع آنها هستند. البته موارد استثنایی نیز در این رابطه موجودند.
سابدایل کرنوگراف
اگرچه این نوع سابدایل اندکی پیچیده به نظر می‌رسد، اما اساساً کار یک کرونومتر را انجام می‌دهد. ساعت‌های واجد این قابلیت اصلی‌ترین محصول برندهای لوکس هستند. در بسیاری از مدل‌های گران‌قیمت، از رولکس گرفته تا اُمگا و بریتلینگ کرونوگراف وجود دارد. کرونوگراف‌ها از قرن نوزدهم ساخته و استفاده می‌شدند و با رونق صنایع خودروسازی و هوانوردی محبوبیت بیشتری نیز پیدا کردند. خلبانان امروزی هنوز هم از کرونوگراف استفاده می‌کنند و برخی از رانندگان مسابقهت اتومبیل‌رانی هنوز هم مدت‌زمان هر دور مسابقه را با استفاده از ساب‌دایل‌های کرونوگراف می‌سنجند. ساعت‌های دارای کرونوگراف با کاربردهایی که در ارتش دارند به عنصری اصلی در صنعت ساعت‌سازی تبدیل شدند و محبوبیت آنها در بازارهای اصلی و مورداستفاده‌ی عموم مردم فراتر رفته است.
سابدایل نشان‌دهنده‌ی تاریخ
سابدایل تقویم جز رایج‌ترین ساب‌دایل‌های موجود در ساعت‌های مچی است. اعداد 1 تا 31 اغلب در صفحه‌ی اصلی ساعت به‌چشم می‌خورند و هر 24 ساعت یک‌بار این اعداد تغییر می‌کنند.
در ماه‌هایی از سال که تعداد روزهای ماه کمتر است، تنظیم سابدایل نشان‌دهنده‌ی تاریخ باید به صورت دستی انجام شود. این یکی از نقص‌های جزئی این نوع ساب‌دایل‌ها محسوب می‌شود و در ساعت‌های مکانیکی امکان تنظیم دستی وجود ندارد.
در رابطه با ساعت‌های دیجیتالی مانند تایم‌لِس کاسیو تاریخ‌های دیجیتال براساس ماه‌ها برنامه‌ریزی شده‌اند، بنابراین به‌طور خودکار تاریخ به روز، ماه و تاریخ موردنظر تغییر می‌یابد.
ساب‌دایل‌های نشان‌دهنده‌ی تاریخ می‌توانند روزهای هفته را نیز در بخشی از خود نمایش دهند یا به‌شکل سابدایل دیگری اغلب در بالای ساعت قرار گرفته باشند.
سابدایلGMT
پدیدآمدن ساب‌دایل‌های GMT خیلی دیرتر از سایر همتایانشان رخ داد. رایج‌ترشدن سفرهای هوایی در حدود دهه‌ی 1950 میلادی و نیاز به دانستن ساعت دو منطقه‌ی زمانی جداگانه در جهان، موجب پدیدآمدن این ساب‌دایل‌ها شدند.
قاب بیشتر ساعت‌های GMT تنظیمات 24 ساعته دارد که در این‌صورت به‌راحتی ساعت منطقه‌ی زمانی دوم در آن قابل تنظیم است. وجود چنین قابی ظاهرِ نمادین ساعت‌های شیک و کاربردی را به ساعت می‌دهد.
ساعت‌هایی با سابدایل GMT، که اغلب با ساعت‌های دوزمانه اشتباه گرفته می‌شوند، سبکی محبوب‌تر به‌حساب می‌آیند. علی‌رغم نامشان استفاده از آنها در سفرهای بین‌المللی رایج‌تر است.
سابدایل نشان‌دهنده‌ی حالات ماه
شاید بتوایند حدس بزنید که این سابدایل منحصربه‌فرد بر چه اساسی کار می‌کند. در ساختار این نوع سابدایل اعداد جایی ندارند. سابدایل حالات ماه، براساس شکل‌های ماه است و این اشکال و مراحل با ظاهرشدن بر روی صفحه‌ی ساعت به اطلاع کاربر ساعت می‌رسند.
این قابلیت در ساعت‌های مچی به دو دسته تقسیم می‌شود: یک نوع آن سابدایل گرافیکی موسوم به بوسوم که تصویر کوچکی از شکل ماه آن شب را نشان می دهد و نوع دیگر ساب دایل رادیال است که با عقربه‌ای مرحله‌ای که ماه در آن قرار دارد را نشان می‌دهد.
سابدایل با قابلیت ساعت زنگ‌دار
این ویژگی بیشتر در ساعت‌های دیجیتال یا هوشمند وجود دارد، اما برخی ساعت‌ها با ظاهر سنتی‌تر نیز مجهز به سابدایل ساعت زنگ‌دار هستند.
سابدایل ساعت زنگ‌دار به کاربر ساعت این امکان را می‌دهد که با استفاده از ساب‌دایلی جداگانه ساعت زنگ‌دار برای زمان مشخصی تنظیم کند. ظاهر صفحه‌ی اصلی این سابدایل از ساعتی به ساعت دیگر متغیر، اما عملکرد اصلی آن ثابت است. همانطور که در بالا اشاره شد، ظهور فناوری‌های دیجیتالی موجب شد استفاده از این قابلیت‌ها در صنعت ساعت‌سازی مکانیکی مانند گذشته رایج نباشد.
سابدایل نشانگر ذخیره‌ی انرژی
ممکن است متوجه شده باشید که ساعت‌های مکانیکی، چه به صورت دستی و چه به صورت اتوماتیک، قابلیت ذخیره‌ی انرژی دارند. این ساعت‌ها با حرکت مچ دست یا با پیچاندن تاج انرژی الکتریکی موردنیاز برای کارکردن ساعت را تولید می‌کنند. با انجام این اقدامات، ساعت با تولید انرژی موردنیازش کارکرد دقیقی خواهد داشت.
بااین‌حال هر ساعت مچی ظرفیت ذخیره‌ی انرژی متفاوتی دارد. به همین دلیل برندهای مختلف با تعبیه‌ی نشانگر ذخیره‌ی انرژی بر روی صفحه‌ی اصلی ساعت، قبل از اینکه ساعت از حرکت بازایستد، به کاربر اطلاع می‌دهند که ساعت چقدر شارژ دارد.
در ساعت‌های مکانیکی وظیفه‌ی نشانگر ذخیره‌ی انرژی این است که زمان چرخاندن دستی تاج را به کاربر گوشزد می‌کنند. قبل از ظهور این ساب‌دایل‌ها در ساعت‌های مکانیکی، کاربر باید آخرین باری که ساعت را به دست کرده بود به خاطر داشت تا ساعت از حرکت بازنایستد. بدون چرخاندن روزانه‌ی پیچ تنظیم ، ممکن است این نوع ساعت‌ها دقت خود را از دست بدهند. از این رو استفاده از سابدایل نشانگر ذخیره‌ی انرژی مزیت بزرگی محسوب می‌شود.
از سوی دیگر، در ساعت‌های خودکار وظیفه‌ی نشانگر ذخیره‌ی انرژی نشان‌دادن مدت زمانی است که ساعت می‌تواند بدون حرکت مچ روشن بماند.
سابدایل نشان‌دهنده‌ی حالات ماه
در طراحی ساعت‌های دریانوردی و اکتشافی اغلب ساب‌دایلی برای نشان‌دادن حالات ماه در هر شب تعبیه شده است. در واقع در هنگام اکتشافات دریایی دانستن حالات مختلف ماه در هر شب، برای تشخیص امواج جزر و مدی به کمک دریانوردات می‌آید.
این سابدایل شاید در زندگی روزمره‌ی شهری استفاده‌ای نداشته باشد، اما زیبایی خاصی به ساعت می‌بخشد. به طور معمول، سابدایل حالات ماه نشان‌دهنده‌ی اشکال مختلف ماه، مانند قرص‌ماه کامل، ماه نیمه، یا ماهِ نو و ..، در شب‌های مختلف می‌باشد. انسان‌ها مدت ها قبل از اختراع ساعت، با بررسی محل قرارگیری اجرام آسمانی از زمان باخبر می‌شدند. بررسی حالات مختلف ماه نیز از همین واقعیت نشات گرفته است.
البته هم‌اینک برندهای مختلف برای انطباق اشکال امروزی با طراحی‌های قدیمی‌تر، مدرنیزه‌کردن روش‌های بررسی حالات ماه در ساعت‌های قدیمی‌تر را در پیش گرفته‌اند. Patek Phillip اولین برند ساعت لوکس بود که سابدایل حالات ماه را در سال 1925 میلادی به ساعت‌های خود افزود و به‌دنبال آن برند Rolex در سال 1949 ساعت‌هایی با این قابلیت روانه‌ی بازار کرد. اکنون، کامپلیکیشن حالات ماه در بسیاری از ساعت‌ها موجود است.
سابدایل نشان‌دهنده‌ی روزهای هفته
رایج ترین سابدایل بر روی صفحه‌ی یک ساعت مچی قابلیت نشان‌دادن روز و تاریخ است. همانطور که پیشتردر این مقاله بدان اشاره کردیم، این نوع سابدایل تاریخ‌های 1 تا 31ام را دارد و هر 24 ساعت یک‌بار عوض می‌شود. با رویکردی مشابه ساب‌دایل‌های روزهای هفته، روزهای یکشنبه تا شنبه را نشان می‌دهند و هر 24 ساعت یک‌بار عوض می‌شوند.
برخی از برندها نام کامل روز موردنظر را در سابدایل نمایش می‌دهند. این قابلیت در ساعت‌های رولکس مدل Day-Date یافت می‌شود. درحالی‌که برخی از برندها از علائم اختصاری، مانند Sun، Mon، Tue و …، برای روزهای هفته استفاده می‌کنند. این قابلیت در ساعت‌های اُریس مدل Big Crown ProPilot Day-Date وجود دارد. از طرف دیگر، برخی برندها از نشانگرنیز برای علامت‌گذاری روز بهره برده‌اند، همانند چیزی که در IWC Portofino Hand-Wound Day-Date وجود دارد. تعداد زیادی از مدل‌هایی که قابلیت نشان‌دادن تاریخ و روز را دارند با قیمت مناسب در بازار موجودند.
سابدایل نشان‌دهنده‌ی ماه‌های مختلف سال
علاوه‌بر قابلیت نشان‌دادن تاریخ و روز در سابدایل ساعت‌های مچی، برخی از مدل‌های این نوع ساعت‌ها قابلیت نشان‌دادن ماه را نیز دارند. در زبان ساعت‌شناسان، سابدایل نشان‌دهنده‌ی ماه کامپلیکیشن تقویم نام دارد. برای ساخت ساعت‌های مجهز به سابدایل نشان‌دهنده‌ی ماه جزئیات و تخصص بیشتری در زمینه‌ی ساعت‌سازی نیاز است.
دو نوع کامپلیکیشن تقویم وجود دارد و همین موضوع طراحی و محل قرارگیری سابدایل ماه را تعیین می‌کند. نوع اول تقویم دائمی با در نظرگرفتن سال‌های کبیسه و نمایش دقیق ماه‌ها بر اساس ساعت است. و نوع دوم تقویم سالانه، بدون در نظرگرفتن سال‌های کبیسه است و ماه فوریه را 31 روزه نشان می‌دهد.
اگر ساعتی دارید که تنها تقویم سالانه دارد، در هر سال کبیسه با تنظیم ساعت از طریق تاج از دقیق‌بودن ساعت‌مچی‌تان در نشان دادن ماه‌های سال اطمینان حاصل کنید. ساب‌دایل‌های مدل IWC Portugieser Annual Calendar نمونه‌ای از تقویم‌های سالانه را دارد که در آن ساب‌دایل‌های ماه، روز و تاریخ در کنار یکدیگر برروی صفحه‌ی اصلی صفحه قرار دارند.
خلاصه‌ای در رابطه با ساب‌دایل‌های ساعت مچی
امیدواریم تا کنون درک بیشتری از کاربرد و اهمیت ساب‌دایل‌های ساعت‌های مچی پیدا کرده باشید. ساب‌دایل‌ها اغلب راه مفیدی برای دریافت اطلاعات بیشتر، علاوه‌بر زمان، در اختیار کاربر قرار می‌دهند. وجود ساب‌دایل‌ها، بسته به نحوه‌ی قرارگیری آنها در صفحه‌ی اصلی و سازنده‌ی ساعت، موجب لوکس‌تر و تجملاتی‌تر به نظررسیدن ساعت می‌شوند.
برخی از ساعت‌ها مختص استفاده‌های خاصی هستند، مانند Omega Seamaster که برای قابلیت‌های مخصوص غواصی‌اش معروف است، اما بیشتر از اینکه در غواصی استفاده شود برای استایل‌کردن مورد استفاده قرار می‌گیرد.
ساب‌دایل‌ها در صنعت ساعت‌سازی به قابلیتی محبوب تبدیل شده‌اند و به این زودی‌ها از مد نمی‌افتند. درک کارکردهای ساب‌دایل‌ها به کاربر کمک خواهد کرد خرید بهتری داشته باشد و به یک متخصص ساعت‌های هوشمند تبدیل شود.
