توی دنیای ساعت‌های لوکس، «شماره رفرنس» (Reference Number) یه جور کد شناسایی خیلی مهمه تا بشه مدل‌های مختلف رو از هم تشخیص داد و دقیقاً بدونیم در مورد کدوم ساعت حرف می‌زنیم. اما خب، دونستن اینکه این کدهای عددی، که گاهی هم خیلی طولانی و پیچیده به نظر میان، دقیقاً چی می‌گن، خیلی به درد بخوره. برای همین، خواستیم از این فرصت استفاده کنیم و براتون توضیح بدیم که شماره رفرنس‌های رولکس چطوری ساخته می‌شن و چطور باید اون‌ها رو خوند.

فرق شماره رفرنس با شماره سریال چیه؟

فقط قبل از اینکه شیرجه بزنیم تو دنیای این کدها، بذارید یه فرق مهم رو روشن کنیم: فرق بین شماره رفرنس و «شماره سریال» (Serial Number). شماره سریال برای هر ساعت کاملاً منحصربه‌فرده و مثل اثر انگشت اون ساعته. یعنی هیچ دو ساعتی شماره سریال یکسان ندارن. اما شماره رفرنس برای تمام ساعت‌های یک مدل یا سری خاص، یکسانه.

8487

ساعت رولکس اتوماتیک Rolex Datejust SG2-40

6,290,000ريال

8485

ارسال فوری خرید حضوری

ساعت رولکس دیت جاست Rolex Datejust SG-36

2,755,000ريال

8484

ارسال فوری خرید حضوری

ساعت رولکس دیت جاست Rolex Datejust SDB-36

2,755,000ريال

8281

رولکس صفحه سبز Rolex Datejust 07

2,755,000ريال

رفتن به صفحه محصولافزودن به سبد خرید

افزودن به سبد خرید

مشاهده سبد خرید

حالا اینا رو کجای ساعت پیدا کنیم؟ توی ساعت‌های رولکس، شماره رفرنس رو معمولاً بین «پایه‌ها» (Lugs) در موقعیت ساعت ۱۲، روی بدنه ساعت حک شده می‌بینید. شماره سریال هم توی ساعت‌هایی که قبل از سال ۲۰۰۷ تولید شدن، بین پایه‌ها در موقعیت ساعت ۶ حک شده. اما برای ساعت‌های جدیدتر (از ۲۰۰۷ به بعد)، رولکس جای شماره سریال رو عوض کرده و اون رو روی «زه داخلی» (Rehaut) یا همون حلقه فلزی دور صفحه، زیر شیشه، حک می‌کنه.

خب، حالا که تکلیف این دو تا شماره مشخص شد، بریم سراغ رمزگشایی از شماره رفرنس‌های رولکس. بزن بریم!

این عدد و رقم‌های توی شماره رفرنس رولکس چی می‌گن؟

شماره رفرنس‌های رولکس رو می‌تونیم به سه نسل یا دسته اصلی تقسیم کنیم:

1. چهار رقمی: ساعت‌های دوران اولیه رولکس، معمولاً شماره رفرنس‌های چهار رقمی داشتن.
2. پنج رقمی: از اواسط دهه ۱۹۷۰ میلادی، رولکس سیستم پنج رقمی رو معرفی کرد.
3. شش رقمی: از سال ۲۰۰۰ به بعد هم ساعت‌ها رفرنس‌های شش رقمی دارن که الان رایج‌تر هستن.

هر شماره رفرنس مثل یه شناسنامه کوچیک برای ساعته و اطلاعات مهمی رو در موردش به ما می‌ده:

• مدل ساعت: کدوم سری از رولکسه؟ (مثلاً سابمارینر، دیت‌جاست،…)
• متریال (جنس): ساعت از چه فلزی ساخته شده؟ (استیل، طلا، پلاتین،…)
• کالیبر (موتور): (گرچه خود رفرنس مستقیم به کد کالیبر اشاره نمی‌کنه، اما معمولاً با مدل مرتبط هست)
• نوع و رنگ زه (Bezel): زه دور شیشه چه شکلیه و چه رنگیه؟

وقتی قلق این کدها دستتون بیاد، مخصوصاً شماره رفرنس‌های مدرن شش رقمی رو می‌تونید مثل آب خوردن بخونید و بفهمید چی به چیه. این مهارت موقع خرید ساعت، چه نو و چه کارکرده، فوق‌العاده به کار میاد و کمک می‌کنه انتخاب دقیق‌تری داشته باشید.

با این توضیحات، بریم سراغ یه راهنمای سریع و کاربردی برای رمزگشایی رفرنس‌های شش رقمی فعلی رولکس:

چهار رقم اول (در رفرنس‌های شش رقمی)

توی رفرنس‌های شش رقمی، چهار رقم اول مشخص می‌کنه که ساعت متعلق به کدوم سری یا خانواده از محصولات رولکسه. (برای رفرنس‌های پنج رقمی، سه رقم اول این کار رو می‌کنه و برای رفرنس‌های چهار رقمی، دو رقم اول).

اینجا لیست بعضی از این کدها و سری‌های مربوط بهشون رو می‌بینید (البته این لیست کامل نیست و فقط برای آشناییه):

• ۱۹۰۸: ۵۲۵
• Air-King (ایرکینگ): ۵۵, ۱۴۰, ۱۱۶, ۱۱۴۲, ۱۲۶۹
• Date (دیت): ۱۵, ۱۵۰, ۱۱۵
• Datejust (دیت‌جاست): ۱۶, ۱۶۰, ۱۶۲, ۱۱۶۲, ۱۲۶۲
• Datejust 40/41 (دیت‌جاست ۴۰/۴۱): ۱۲۶۳
• Datejust II (دیت‌جاست ۲): ۱۱۶۳
• Day-Date (دی‌دیت): ۶۵, ۱۸, ۱۸۰, ۱۸۲, ۱۸۳, ۱۱۸۲, ۱۲۸۲, ۱۲۸۳
• Day-Date 40 (دی‌دیت ۴۰): ۲۲۸۲, ۲۲۸۳
• Day-Date II (دی‌دیت ۲): ۲۱۸۲
• Daytona (دیتونا): ۶۲, ۱۶۵, ۱۱۶۵, ۱۲۶۵
• Explorer (اکسپلورر): ۱۴۲, ۱۰, ۱۱۴۲, ۲۱۴۲, ۱۲۴۲, ۲۲۴۲
• Explorer II (اکسپلورر ۲): ۱۶, ۱۶۵, ۲۱۶۵, ۲۲۶۵
• GMT-Master (جی‌ام‌تی مستر): ۶۵, ۱۶, ۱۶۷۵
• GMT-Master II (جی‌ام‌تی مستر ۲): ۱۶۷, ۱۱۶۷, ۱۲۶۷
• Lady Date (لیدی دیت): ۶۵, ۶۹, ۶۹۱, ۶۹۲
• Lady Datejust (لیدی دیت‌جاست): ۶۵, ۶۹, ۶۹۱, ۶۹۲, ۲۷۹۱, ۲۷۹۳, ۲۷۹۴
• Lady Oyster Perpetual (لیدی اویستر پرپچوال): ۶۷, ۶۷۱, ۶۷۲
• Lady Oyster Perpetual Datejust (لیدی اویستر پرپچوال دیت‌جاست): ۶۸, ۶۸۲
• Milgauss (میلگاس): ۶۵, ۱۰, ۱۱۶۴
• Oyster Perpetual (اویستر پرپچوال): ۱۰, ۱۴۰, ۱۴۲, ۱۱۴, ۱۱۵, ۱۱۵۲, ۱۲۴۳, ۱۲۴۲, ۱۲۶۰, ۲۷۶۲
• Oysterquartz Datejust (اویستر کوارتز دیت‌جاست): ۱۷۰
• Oysterquartz Day-Date (اویستر کوارتز دی‌دیت): ۱۹۰
• Sea-Dweller (سی‌دِوِلِر): ۱۶, ۱۶۶, ۱۱۶۶, ۱۲۶۶
• Sky-Dweller (اسکای‌دِوِلِر): ۳۲۶۹, ۳۲۶۱, ۳۳۶۹
• Submariner (سابمارینر – بدون تاریخ): ۵۵, ۱۴۰, ۱۱۴۰, ۱۲۴۰
• Submariner Date (سابمارینر با تاریخ): ۱۶, ۱۶۶, ۱۱۶۶, ۱۲۶۶
• Yacht-Master (یات‌مستر): ۱۶۶, ۶۸۶, ۶۹۶, ۱۲۶۶, ۲۶۸۶, ۲۲۶۶
• Yacht-Master II (یات‌مستر ۲): ۱۱۶۶

رقم پنجم (یکی مونده به آخر)

توی بعضی مدل‌ها، رقم پنجم (عدد یکی مونده به آخر در رفرنس‌های شش رقمی) اطلاعات بیشتری در مورد نوع زه (Bezel) یا همون قاب دور شیشه به ما می‌ده. البته این تمام ماجرا نیست و گاهی حروف آخر رفرنس هم به زه مربوط می‌شن که جلوتر می‌گیم.

معنی عددهای مختلف در جایگاه پنجم می‌تونه این‌ها باشه:

• ۰: زه صاف (Smooth) یا گنبدی (Domed)
• ۱: زه چرخان (Rotating) – مثل سابمارینر یا جی‌ام‌تی
• ۲: زه حکاکی‌شده (Engraved) – مثل زه تاچی‌متر دیتونا یا بعضی مدل‌های خاص
• ۳: زه شیاردار یا فلوتد (Fluted) – اون زه معروف و کلاسیک رولکس که روی دیت‌جاست و دی‌دیت زیاده
• ۴: زه بافت پوست درختی (Bark Finish – خیلی کمیاب) یا زه جواهرنشان (set with gemstones)
• ۶: زه تورنوگراف (Turn-O-Graph) – یه مدل زه چرخان خاص که قبلاً روی بعضی مدل‌های دیت‌جاست بود
• ۷: شکل متفاوت یا خاص برای زه (مثلاً زه ثابت و حکاکی شده ۲۴ ساعته در اکسپلورر ۲)

جالبه بدونید عددهای ۵، ۸ و ۹ در حال حاضر توسط رولکس در این جایگاه استفاده نمی‌شن. عدد ۵ قبلاً برای زه «هرمی» (Pyramid) بود که دیگه تولید نمی‌شه، عدد ۸ برای زه های خیلی خاص رزرو شده بود و عدد ۹ هم تا به حال در این موقعیت استفاده نشده.

رقم ششم و آخر

و بالاخره، رقم آخر شماره رفرنس به ما می‌گه که برای قاب (Case) و بند (Bracelet) ساعت از چه متریال یا جنسی استفاده شده.

یه نکته مهم: این عدد آخر فقط وقتی اطلاعات دقیق در مورد جنس بند رو می‌ده که بند ساعت از جنس فلز باشه. اگه ساعت بند چرمی یا لاستیکی (مثل اویسترفلکس رولکس) داشته باشه، عدد آخر شماره رفرنس فقط به جنس قاب ساعت اشاره داره.

معنی عددهای ۰ تا ۹ در این جایگاه اینه:

• ۰: استیل ضد زنگ (Oystersteel)
• ۱: «رولسور» (Rolesor) زرد – ترکیب استیل و طلای زرد ۱۸ عیار
• ۲: «رولسور» (Rolesor) سفید (ترکیب استیل و طلای سفید ۱۸ عیار) یا استیل با زه پلاتین (مخصوص بعضی مدل‌های یات‌مستر)
• ۳: طلای زرد ۱۸ عیار
• ۴: «رولسور» (Rolesor) اوروز (Everose) – ترکیب استیل و طلای اوروز ۱۸ عیار (طلای رزگلد اختصاصی رولکس)
• ۵: طلای اوروز (Everose) ۱۸ عیار
• ۶: پلاتین (معمولاً پلاتین ۹۵۰)
• ۷: (قبلاً برای طلای زرد ۱۴ عیار در مدل‌های قدیمی‌تر استفاده می‌شد – امروزه کمتر رایجه)
• ۸: طلای سفید ۱۸ عیار
• ۹: (قبلاً برای طلای سفید ۱۸ عیار استفاده می‌شد – امروزه عدد ۸ بیشتر جایگزین شده)

(توجه: معنی برخی اعداد مثل ۱، ۲، ۳، ۴، ۸ و ۹ در طول زمان و بین مدل‌های مختلف ممکنه کمی تغییر کرده باشه، اما لیست بالا برای مدل‌های جدیدتر معمولاً صادقه. برای اطمینان همیشه مشخصات دقیق مدل رو چک کنید).

حروف آخر رفرنس

اینم یه نکته جالب دیگه! بعضی شماره رفرنس‌های رولکس، علاوه بر عدد، آخرشون یک سری حروف انگلیسی هم دارن. این حروف، مثل عدد پنجم، معمولاً به زه (Bezel) ساعت مربوط می‌شن، اما بیشتر از اینکه شکلش رو بگن، به رنگ یا نوع جواهرات به کار رفته روی زه اشاره می‌کنن. بیشتر این حروف اختصاری از کلمات فرانسوی گرفته شدن:

• BLNR: آبی / مشکی (Bleu / Noir) – زه معروف مدل GMT-Master II که به “بتمن” (Batman) مشهوره.
• BLRO: آبی / قرمز (Bleu / Rouge) – زه کلاسیک GMT-Master II که به “پپسی” (Pepsi) معروفه.
• CHNR: شکلاتی / مشکی (Chocolat / Noir) – زه مدل GMT-Master II با ترکیب رنگ قهوه‌ای و مشکی که به “روت‌بیر” (Root Beer) معروفه.
• GV: شیشه سبز (Glace Verte) – این یکی به جای زه، به شیشه با لبه‌های سبز رنگ مدل میلگاس (Milgauss) اشاره داره.
• LB: زه آبی (Lunette Bleue) – معمولاً برای مدل‌های سابمارینر یا یات‌مستر با زه آبی یکدست.
• LN: زه مشکی (Lunette Noire) – خیلی رایجه و برای مدل‌های اسپرت مثل سابمارینر، GMT و دیتونا با زه مشکی یکدست استفاده می‌شه.
• LV: زه سبز (Lunette Verte) – برای مدل‌های سابمارینر با زه سبز. بسته به مدل و رنگ صفحه، به “کِرمیت” (Kermit) یا “هالک” (Hulk) یا “استارباکس” (Starbucks) معروفن.
• RNBW: رنگین‌کمان (Rainbow) – برای زه های خاص و گرون‌قیمت که با یاقوت‌های رنگی متنوع به شکل رنگین‌کمان تزئین شدن (معمولاً در مدل دیتونا).
• SA: سافایر (Sapphire) – یعنی زه با یاقوت کبود تزئین شده.
• SANR: سافایرهای مشکی و الماس‌های باگت (Black Sapphires and Baguette-cut Diamonds) – زه جواهرنشان با ترکیب خاصی از این سنگ‌ها.
• SARU: سافایر و روبی (Sapphires and Rubies) – زه جواهرنشان با ترکیب یاقوت کبود و یاقوت قرمز (معمولاً در GMT-Master II).

حالا می‌تونید شماره رفرنس‌های رولکس رو بخونید؟

خیلی خب، حالا وقتشه چیزهایی که یاد گرفتید رو یه محک کوچیک بزنیم. با اطلاعاتی که الان دارید، باید بتونید ویژگی‌های اصلی مدل‌های رولکس با این شماره رفرنس‌ها رو حدس بزنید:

• ۱۱۶۳۳۴
• ۱۲۶۲۰۰
• ۱۱۶۵۰۰LN

اگه فوراً یادتون نیومد که پشت این کدها چه ساعت‌هایی پنهان شدن، اصلاً نگران نباشید! هر وقت خواستید می‌تونید دوباره به این راهنمای سریع نگاه کنید. با کمی تمرین، دیگه خوندن شماره رفرنس‌ها براتون یه راز پیچیده نخواهد بود.

یادتون باشه، معمولاً با یه جستجوی ساده توی اینترنت می‌تونید اطلاعات دقیق‌تری در مورد هر شماره رفرنس خاص پیدا کنید. این دانش بهتون کمک می‌کنه تا موقع صحبت با فروشنده‌های معتبر یا گالری‌های ساعت مثل «اشرافی»، دقیقاً بدونید دنبال چی هستید و با اطمینان بیشتری خرید کنید و در وقت و هزینه‌تون صرفه‌جویی کنید.

راستی، اگه به برندهای دیگه مثل برایتلینگ (Breitling) هم علاقه دارید، شاید بد نباشه نگاهی به مقاله‌های مشابه در مورد رمزگشایی کدهای اون برندها هم بندازید. (البته اگه مقاله‌ش رو داشته باشیم!)