چگونه دسته کوک ساعت مچی را در بیاوریم؟
دسته‌کوک های ساعت به‌مرورزمان خراب می‌شوند و نهایتاً کارشان به تعویض می‌کشد. چه به‌صورت روتین ساعتتان را تمیز می‌کنید چه می‌خواهید پیچ تنظیم جدید برای ساعتتان بگیرید، فرقی ندارد چون خارج‌کردن دستۀ کوک ساعت بسیار آسان است. با باز کردن ساعت به کمک ابزاری که مناسب درپوش پشت ساعتتان است می‌توانید به دستۀ کوک دسترسی پیدا کنید. وقتی آمادۀ بستن ساعت بودید، دستۀ کوک را برای تنظیم دوبارۀ زمان به عقب بکشید.
مواردی که پیش از شروع کار باید بدانید
- پیچ‌های درپوش پشت ساعت را با پیچ‌گوشتی باز کنید و بعد قاب را با قاب بازکن دربیاورید.
- اگر دستۀ کوک ساعتتان پیچ‌ومهره شده، آنها را باز و دستۀ کوک را خارج کنید.
- اگر دستۀ کوک ساعتتان فشاری است، با موچین روی فنر فشار بیاورید و بعد دستۀ کوک را بیرون بکشید.
روش 1: برداشتن قاب پشتی
1. اگر پشت ساعتتان پیچ دارد، آنها را باز کنید. پشت بعضی از ساعت‌ها به‌جای فرورفتگی و شیار، 4 پیچ کوچک دارد. اگر پیچ‌گوشتی‌ها کوچک ساعت‌سازها یا جواهرسازها را داشته باشید، برداشتن این نوع درپوش برایتان آسان خواهد بود. پیچ‌ها را برخلاف عقربۀ ساعت بچرخانید تا باز شوند و سپس درپوش شل‌شدۀ ساعت را عقب بکشید تا به دستۀ کوک دسترسی پیدا کنید.
- دم دستتان یک ظرف داشته باشید تا حین کار پیچ‌ها و قاب ساعت را داخل آن بگذارید.
- می‌توانید به‌صورت آنلاین پیچ‌گوشتی‌های مختلف و ابزار مخصوص برداشتن قاب پشتی ساعت را بخرید.
2. اگر فرورفتگی‌ها در گوشه‌های قاب قرار دارند، قاب پشتی را با قاب بازکن دربیاورید. اگر پشت ساعتتان صاف است و در گوشه‌هایش شیار دارد، باید با دست قاب را جدا کنید. از یک چیز نوک‌تیز مثل چاقو یا دربازکن برای برداشتن قاب استفاده کنید. نوک چاقو را زیر شیار ببرید و قاب را بلند کنید و از پشت ساعت بردارید.
- اگر قاب پشتی ساعتتان بدقلق است، با یک چکش لاستیکی به پشت چاقو ضربه بزنید تا اجزای ساعت از هم جدا شوند.
- برای تعویض این نوع قاب پشتی، فرورفتگی‌های نصفه در گوشه‌های ساعت را روی هم تنظیم کنید با یک فشار جزئی، قاب را سر جایش بیندازید.
3. اگر پشت ساعتتان چندین شیار دارد، از توپک لاستیکی برای باز کردنش استفاده کنید. این نوع قاب پشتی ساعت که به «پیچی» معروف است، 6 شیار مربعی دور لبۀ بیرونی‌اش دارد. ساده‌ترین روش برای برداشتن قاب پشتی ساعت استفاده از توپک مخصوص این کار است. توپک لاستیکی را روی قاب پشت ساعت می‌گذارید و بعد برخلاف عقربۀ ساعت می‌چرخانیدش تا قاب باز شود.
- گزینۀ دیگر استفاده از آچار جاکس یا آچار ساعت‌سازی است. این ابزارها دارای شاخک‌هایی هستند که به شیارهای قاب پشت ساعت گیر می‌کنند. از این ابزار برای قاب‌هایی که بدقلق هستند با توپک لاستیکی جدا نمی‌شوند، استفاده کنید.
- تعداد کمی از مدل‌های ساعت به‌جای 6 شیار، مثل لبۀ سکه حلقۀ برآمده دارند. برای این‌ها طبق معمول از توپک یا آچار استفاده کنید. این نوع قاب عموماً بدقلق‌تر هستند، پس زود تسلیم نشوید.
- قاب را به جهت موافق عقربۀ ساعت بچرخانید تا شیارها تراز و قاب سر جایش بیفتد و با این کار قاب را تعویض کنید.
روش 2. بازکردن دستۀ کوک پیچ و مهره‌دار
1. پیچ کوچکی را که دستۀ کوک را سر جایش نگه داشته پیدا کنید. این مدل پیچ‌ها از آن پیچ‌هایی که قاب را نگه می‌دارند، کمی کوچک‌تر هستند، برای همین پیدا کردنشان کار سختی نیست. نزدیک دستۀ کوک چسبیده به لبۀ ساعت دنبالش بگردید. اندازۀ این پیچ نصف پیچ‌هایی است که دیده می‌شوند.
- اگر مطمئن نیستید که کدام پیچ است، دستۀ کوک را بیرون بکشید. وقتی دستۀ کوک را تکان دهید، این پیچ هم کمی تکان می‌خورد. دستۀ کوک را چند بار به عقب و جلو بکشید تا مطمئن شوید.
2. پیچ را برخلاف عقربۀ ساعت بچرخانید تا دستۀ کوک شل شود. نوک پیچ‌گوشتی دوسو را داخل شیار پیچ کنید. برای آزادکردن دستۀ کوک فقط باید حدود یک و نیم مرتبه پیچ را بچرخانید. برای اینکه بقیۀ اجزای ساعت باز نشوند، آهسته‌آهسته کار کنید.
- اگر به پیچاندن پیچ ادامه دهید، ممکن است کلاً باز شود ولی برگرداندن آن سر جایش مصیبت است. برای اینکه به‌خوبی جا بیفتد باید قسمت جلویی قاب و عقربه‌های ساعت را جدا کنید.
3. دستۀ کوک ساعت را از توی قاب بیرون بکشید. برای برداشتن دستۀ کوک، آن را بیرون بکشید. اگر پیچ را به اندازۀ کافی شل کرده باشید، دستۀ کوک بدون دشواری از جایش خارج می‌شود. اگر نمی‌توانید درجا خارجش کنید، به پیچاندن پیچ ادامه دهید تا وقتی که بتوانید دستۀ کوک را بیرون بکشید.
- پیچ را یواش‌یواش بچرخانید و با تلاش برای خارج‌کردنش، آن را امتحان کنید. این کار کمک می‌کند که پیچ را زیادی باز نکنید.
4. دستۀ کوک را تعویض کنید و برای بستن ساعت پیچ‌ها را خوب ببندید. وقتی آمادۀ بستن ساعت هستید، دستۀ کوک را سر جایش توی سوراخ هول دهید و آهسته‌آهسته پیچ را در جهت موافق عقربۀ ساعت بچرخانید.
اگر دیدید دارد بازی درمی‌آورد، دستۀ کوک را در جهت موافق عقربۀ ساعت بچرخانید تا وقتی که توی شیار نگهدارنده‌اش کیپ شود. تا جایی به سفت کردن پیچ ادامه دهید که دیگر جای چرخیدن نداشته باشد.
- اگر قبل از درست جازدن دستۀ کوک پیچ را سفت کردید، ممکن است ساعت صدمه ببینید و دستۀ کوک له شود. جای دستۀ کوک را تنظیم کنید تا درست توی شیارش قرار بگیرد. به‌محض اینکه پیچ دیگر نچرخید، دست از کار نکشید.
روش 3. برداشتن دستۀ کوک فشاری
1. اگر ساعتتان پیچ ندارد، حفرۀ نزدیک دستۀ کوک را پیدا کنید. اگر ساعتتان پیچ کوچک ندارد، قطعاً مکانیزم فنری دارد که دستۀ کوک را سر جایش نگه می‌دارد. حفره شبیه به یک تورفتگیِ کوچک دایره‌ای است و معمولاً درست کنار دستۀ کوک قرار دارد. غالباً چسبیده به لبۀ ساعت است ولی گاهی اوقات بین پیچ‌های قرار دارد که اجزای ساعت را کنار یکدیگر نگه داشته‌اند.
- قاب را خوب بررسی کنید تا برای فشاردادن، تورفتگی را پیدا کنید. اکثر ساعت‌ها با دستۀ کوک فشاری و نه همه‌شان، نشانی دارند که به شما کمک می‌کنند دستۀ کوک را بدون صدمه دیدن خارج کنید.
2. اگر قادر به یافتن حفره نیستید، دستۀ کوک را بیرون بکشید تا فنر پیچی را ببینید. تورفتگی بعضی از ساعت‌ها مشخص نیست که بدانید چطور باید دستۀ کوک را بیرون بکشید. در چنین شرایطی، زبانۀ فلزی را که دستۀ کوک را سر جایش نگه داشته، بردارید. حواستان باشد دستۀ کوک را تا جایی بیرون بکشید که پیچ معلوم شود. پیچ وقتی باز شود ممکن است تقی صدا کند.
- گاهی اوقات حفره‌ای که برای آزادکردن دستۀ کوک باید فشار دهید روی فنر پیچی است، پس اگر آن را پشت ساعتتان ندیدید، آنجا را بگردید.
3. فنر را با موچین فشار دهید. با یک دستتان ساعت را محکم بگیرید و با دست دیگر با موچین کار کنید. اگر ساعتتان تورفتگی دارد، آن را فشار دهید. اگر ندارد، مستقیم زبانۀ فنری فلزی را که دستۀ کوک را بیرون کشیدید، فشار دهید.
- به فنر زیادی فشار نیاورید. اگر بیش از حد فشار بیاورید ممکن است باز شود. اگر این اتفاق افتاد، باید برای درست‌کردنش، صفحۀ ساعت و عقربه‌ها را از هم جدا کنید.
4. دستۀ کوک را بیرون بکشید تا از ساعت جدا شود. برای اینکه فنر دوباره سر جایش برنگردد، در تمام مدت پایین نگهش دارید و با دست دیگرتان دستۀ کوک را از داخل ساعت بیرون بکشید. وقتی دستۀ کوک را خارج کردید، می‌توانید تمیزش کنید یا برای تعویض، اندازه‌اش کنید.
- فنر در بعضی از مدل‌ها به‌محض اینکه فشارش می‌دهید قفل می‌شود، پس مجبور نیستید تمام مدت پایین نگهش دارید. معمولاً اگر ساعت تورفتگی داشته باشد، برای خارج‌کردن دستۀ کوک باید فشار روی فنر را نگه دارید.
5. وقتی آمادۀ بستن ساعت بودید، دستۀ کوک را مجدد سر جایش بگذارید. دستۀ کوک را توی شیارش در کنار ساعت قرار دهید. حواستان باشد که اگر نیاز شد، فنر را به‌طرف پایین فشار دهید تا وقتی که دارید دستۀ کوک را سر جایش قرار می‌دهید، جلوی دستتان نباشد. وقتی دستۀ کوک سر جایش قرار گرفت و تقی صدا داد، می‌توانید قاب پشتی را بگذارید و زمان ساعتتان را تنظیم کنید.
- موقع تکان‌دادن و قفل‌کردن دستۀ کوک مراقب باشید که خم نشود. هرگز آن را زوری جا نزنید. همچنین، تا وقتی دستۀ کوک به‌درستی توی شیار قرار نگرفته، فنر را به‌زور سر جایش نگذارید.
نکات
- اگر نیاز شد که دستۀ کوکتان را عوض کنید، به شمارۀ حک‌شده روی قاب ساعت نزدیک به دستۀ کوک نگاه کنید. به شما کمک می‌کند تا دستۀ کوک جایگزین با اندازۀ مناسب را برای مدل ساعتی که دارید درستش می‌کنید، پیدا کنید.
- اگر برای برداشتن دستۀ کوک به مشکل خوردید، ساعت را پیش ساعت‌ساز ببرید. ساعت‌سازهای باتجربه می‌توانند همه نوع ساعتی ازجمله مدل‌های آنتیک ارزشمند را به‌خوبی تعمیر کنند.
- برای محکم نگه‌داشتن ساعتتان هنگام کار، به خریدن پرِس قاب ساعت فکر کنید.
هشدار
- صفحۀ کریستالی ساعت می‌تواند خش بیفتد یا بشکند. از گذاشتن آن روی سطح سفت خودداری کنید و قاب پشتی را با زور باز نکنید.
- با اینکه خارج‌کردن دستۀ کوک ساعت‌ها نسبتاً آسان است، ممکن است دقت بالایی بخواهد. آهسته و محتاطانه کار کنید، خصوصاً با ساعت‌های قدیمی و بدقلقی که مستعد شکستن هستند.